ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ : Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ

                    Επίκτητος 

Η Μέθοδος του Μεγάλου Ψυχολόγου

ενας ελληνας

Ο Επίκτητος από την Ιεράπολη της Φρυγίας υπήρξε ένας από τους πιο κύριους 
φιλοσόφους της Νέας στοάς μαζί με τον Σενέκα και τον Μάρκο Αυρήλιο. Η 
ιδιαιτερότητα του, έγκειται στο γεγονός ότι ανήκε στη τάξη των δούλων και σε 
μεγάλη ηλικία έγινε απελεύθερος. Ο ίδιος αναγνώριζε ότι η καθημερινή ζωή είναι 
γεμάτη δυσκολίες διαφόρων βαθμών και για αυτό ανάλωσε τη ζωή του 
σκιαγραφώντας το μοναδικό μονοπάτι προς την ευτυχία, την ολοκλήρωση και την 
ηρεμία, άσχετα από ποιες τυχαίνει να είναι οι ιδιαίτερες περιστάσεις κάποιου.

Τα διδάγματα του, απελευθερωμένα από τα αρχαία πολιτιστικά στολίδια τους 
έχουν μιαν ανεξήγητα σύγχρονη εφαρμογή, μοιάζοντας πολλές φορές με την 
καλύτερη εκδοχή της σύγχρονης ψυχολογίας. Για αυτό και η σκέψη του θεωρήθηκε
 ως μία από τις κεντρικές ρίζες της σύγχρονης ψυχολογίας της αυτοδιαχείρισης.

Ο Επίκτητος πίστευε ότι ο κύριος σκοπός της φιλοσοφίας είναι να βοηθήσει 

τους κοινούς ανθρώπους να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικά στις  

προκλήσεις της καθημερινής ζωής και να αντιμετωπίσουν τις 

αναπόφευκτες σοβαρές απώλειες, τις απογοητεύσεις και τις λύπες της ζωής.

Η ΖΩΗ ΤΟΥ

Για την ζωή του Στωικού φιλοσόφου  του 1ου μ.Χ αιώνα δεν υπάρχουν επαρκείς 

και ασφαλείς πληροφορίες, παρόλα αυτά θεωρείται ότι υπήρξε σύγχρονος του 

Πλούταρχου γεννημένος δούλος γύρω στο 50 μ.Χ. σε μία από τις σημαντικότερες 

εμπορικές πόλεις της Φρυγίας, την Ιεράπολη, καθώς και ότι πέθανε ανάμεσα στα 

125 με 130 στην Νικόπολη της Ηπείρου  σε ηλικία 88 ετών.

Το όνομα του «Epictutus» προέρχεται από την λατινική μεταφορά του ελληνικού

 «Επίκτητος» που σημαίνει αποκτηθείς, κερδηθείς και ο ίδιος πέρα από δούλος ήταν

 κουτσός, ασθενικός και φαινομενικά ντροπαλός. Η αναπηρία του σύμφωνα με τον

 Κέλσο οφείλεται στον κύριο του τον Επαφρόδιτο (εκτελεστικό γραμματέα του 

Νέρωνα). Ο Κέλσος αναφέρει  πως όταν κάποτε ο Επαφρόδιτος έστριψε το πόδι 

του Επίκτητου, ο ίδιος παρατήρησε χαμογελώντας «θα το σπάσεις» και όταν τελικά

 έσπασε το πόδι του, απάντησε ήρεμα: «Δεν σου το είπα». Αυτή η ανέκδοτη 

αφήγηση αν και μπορεί να απέχει πολύ από την αλήθεια, μας εισάγει ωστόσο στη 

φιλοσοφικό σκέψη της Νέας Στοάς του Στωικισμού που εκπροσωπείσαι με το δικό 

του ιδιαίτερο τρόπο ο Επίκτητος, μαζί με τον Σενέκα και τον Μάρκο Αυρήλιο.

Στο ξεκίνημα του από νεαρή ηλικία ο Επίκτητος έδειξε ανώτερο πνευματικό 

ταλέντο, παρακολουθώντας μαθήματα Στωικισμού στην Ρώμη από τον ξακουστό 

φιλόσοφο, Γάιο Μουσώνιο Ρούφο. Σε σύντομο χρονικό διάστημα ωστόσο έγινε ο 

πιο φημισμένος μαθητής του, αποκτώντας σταδιακά την ελευθερία του.

Ο Επίκτητος έφυγε από τη Ρώμη το 94 μ.Χ. (ήδη πασίγνωστος ως δάσκαλος), όταν 

ο αυτοκράτορας Δομιτιανός απειλούμενος από την αυξανόμενη «φιλοδημοκρατική»

 επιρροή των φιλοσόφων, τους εξόρισε. Τότε επιλέγει να περάσει το υπόλοιπο της

 ζωής  εξόριστος στην Νικόπολη της Ηπείρου, ζώντας σεμνά σε μία μικρή καλύβα 

πάμπτωχος χωρίς το παραμικρό έσοδο, με πλήρη περιφρόνηση προς τα υλικά 

αγαθά, μόνος και ασκητικός,  αποφεύγοντας κάθε ενδιαφέρον για φήμη, περιουσία

 και δύναμη. Εκεί ιδρύει την φιλοσοφική του σχολή διδάσκοντας στο πολυπληθές 

ακροατήριο του για το πως να ζήσει κανείς με μεγαλύτερη αξιοπρέπεια και ηρεμία.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΟ Επίκτητος δεν άφησε κανένα γραπτό λόγο

 αδιαφορώντας για την υστεροφημία του. Ο  Φλάβιος 

Αρριανός όμως, ένας από τους πιο πιστούς μαθητές του,

 συνέθεσε μέσα από τις σημειώσεις των μαθημάτων του 

2 έργα που συγκροτούν τον κορμό της προφορικής 

διδασκαλίας του, τις  «Διατριβές» που αποτελούνται από 

8 τόμους (μόνο 4 έχουν σωθεί) και το «Εγχειρίδιο» που

 είναι μία επιτομή των κυριότερων διδασκαλιών του, 

επιλεγμένες μέσα από τις «Διατριβές». Επίσης ανάμεσα 

στους πιο διαπρεπείς θαυμαστές του υπήρξε και ο νεαρός

 Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος, ο οποίος τελικά έγινε 

αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κληρονομώντας

  μας τους Στοχασμούς του  (Meditations – Τα Εις Εαυτόν), 

των οποίων οι στωικές ρίζες βρίσκονταν στα ηθικά διδάγματα 

του Επίκτητου.

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ

Στη διδασκαλία του ο Επίκτητος δεν μπορούμε να πούμε ότι καινοτομεί ή ότι 

αναθεωρεί την «Στωική γραμμή». Παρ΄όλο που υπήρξε λαμπρός δάσκαλος της 

λογικής και του διαλογισμού, το κύριο χαρακτηριστικό  έγκειται στο να 

σφραγίζει με τη δύναμη του νου και την οξυδέρκεια της παρατήρησης 

του την εποχή του, προσανατολίζοντας το δυναμικό της φιλοσοφίας προς

 τα ανθρώπινα συνηθισμένα προβλήματα. Εξαιτίας αυτής του της ικανότητας 

λέγεται ότι μπορούσε να γεννήσει ότι αισθήματα ήθελε στους ακροατές του. Η

 συμπεριφορά του ήταν εκείνη του ανοιχτόκαρδου, ταπεινού δασκάλου που 

παρότρυνε τους μαθητές του να μάθουν να ζουν σοφά, παίρνοντας τη ζωή τους 

στα σοβαρά και ο ίδιος ήταν το καλύτερο παράδειγμα για αυτούς, εφόσον «ζούσε 

το λόγο του», δηλαδή πραγμάτωνε αυτά που έλεγε.

Ο Επίκτητος πίστευε ότι ο κύριος σκοπός της φιλοσοφίας είναι να βοηθήσει τους

 κοινούς ανθρώπους να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικά στις  προκλήσεις της 

καθημερινής ζωής και να αντιμετωπίσουν τις αναπόφευκτες σοβαρές απώλειες, τις

 απογοητεύσεις και τις λύπες της ζωής. Η ηθική διδασκαλία του είναι απογυμνωμένη 

από συναισθηματικότητα, ευσέβεια, και ακατανόητες μεταφυσικές ορολογίες.
Για τον Επίκτητο, η ευτυχισμένη ζωή και η ζωή της αρετής είναι συνώνυμες. Η 

ευτυχία και η προσωπική ολοκλήρωση είναι οι φυσικές συνέπειες του να κάνεις το

 σωστό. Αντίθετα από πολλούς φιλοσόφους της εποχής του, ο Επίκτητος 

ενδιαφερόταν λιγότερο να καταλάβει τον κόσμο, από το να καθορίσει τα 

συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να κάνει για την επιδίωξη της ηθικής υπεροχής.

Μέρος της μεγαλοφυΐας του είναι η έμφαση του για ηθική πρόοδο υπεράνω της 

επιδίωξης για ηθική τελειότητα. Με μία οξεία αντίληψη του πόσο εύκολα εμείς οι 

άνθρωποι εκτρεπόμαστε από το να ζούμε με βάση τις ανώτερες αρχές μας, μας 

προτρέπει να θεωρήσουμε τη φιλοσοφική ζωή σας προοδευτικά βήματα, τα οποία

 πλησιάζουν σταδιακά προς τα αγαπημένα μας προσωπικά ιδανικά.

Η ιδέα του Επίκτητου σχετικά με την «καλή ζωή» δεν είναι θέμα του να 

ακολουθήσουμε «έναν οδηγό αγοράς»,  τυφλές εντολές, αλλά να εναρμονίσουμε

 τις πράξεις μας με τη φύση. Ο σκοπός δεν είναι να κάνουμε καλές πράξεις για

 να κερδίσουμε την εύνοια των θεών ή το θαυμασμό των άλλων, αλλά να 

επιτύχουμε την εσωτερική γαλήνη και κατ’ αυτό τον τρόπο τη διαρκή 

προσωπική ελευθερία. Η καλοσύνη είναι μία επιχείρηση ίσων ευκαιριών, διαθέσιμη

 στον καθένα την κάθε στιγμή: φτωχό ή πλούσιο, μορφωμένο ή απλοϊκό άνθρωπο.

 Δεν είναι η αποκλειστική δικαιοδοσία των «επαγγελματιών» του πνεύματος, όπως

 μοναχών, αγίων ή ασκητών.

Ο Επίκτητος προώθησε μία αντίληψη της αρετής που ήταν απλή, συνηθισμένη και 

καθημερινή στην έκφραση της. Αντί των ασυνήθιστων ξεχωριστών επιδείξεων 

καλοσύνης, ήταν υπέρ μιας ζωής που να τη ζει κανείς σταθερά, σύμφωνα με τη 

θεία θέληση.

Η συνταγή του Επίκτητου για τη καλή ζωή 

επικεντρωνόταν σε τρία θέματα: να γίνεις κύριος 

των επιθυμιών σου, να εκτελείς τα καθήκοντα σου,

 και να μάθεις να σκέπτεσαι καθαρά για τον εαυτό

 σου και για τις σχέσεις σου με την ευρύτερη 

ανθρώπινη κοινωνία.

Το αληθινό έργο ενός ανθρώπου ο ίδιος αναφέρει ο 

Επίκτητος πως είναι: «Να μάθει πώς να απαλλάσσει τη 

ζωή του από τις οδύνες, τους θρήνους, τα «Αχ, εγώ» 

τα «Πόσο δυστυχισμένος είμαι», από τις συμφορές  και

 τις αναποδιές και να κατανοήσει τι είναι ο θάνατος, η εξορία και η φυλάκιση, και 

(όπως ο Σωκράτης με το κώνειο), να μπορεί αν βρεθεί στη φυλακή να πει 

«Αγαπητέ μου Κρίτωνα, αν αυτό ευχαριστεί του θεούς, ας γίνει» και όχι «Εγώ είμαι

 ένας γέρος και φτωχός άνθρωπος».

Για το ρόλο του σαν δάσκαλος ο Επίκτητος αναφέρει αντίστοιχα ότι «θέλει να κάνει

 τους μαθητές του, όχι μόνο ελεύθερους, γαλήνιους και ευτυχισμένους αλλά και α

τάραχους μπροστά στα εμπόδια, την καταπίεση και τον καταναγκασμό».

Συνεπώς ο ίδιος αναγνώριζε ότι η καθημερινή ζωή είναι γεμάτη δυσκολίες διαφόρων 

βαθμών. Ανάλωσε τη ζωή του σκιαγραφώντας το μοναδικό μονοπάτι προς την 

ευτυχία, την ολοκλήρωση και την ηρεμία, άσχετα από ποιες τυχαίνει να είναι οι 

ιδιαίτερες περιστάσεις κάποιου. Τα διδάγματα του, όταν απελευθερωθούν από τα 

αρχαία πολιτιστικά στολίδια τους έχουν μιαν ανεξήγητα σύγχρονη εφαρμογή. Κατά

 διαστήματα, η φιλοσοφία του μοιάζει με την καλύτερη εκδοχή της σύγχρονης 

ψυχολογίας. Η σκέψη του θεωρήθηκε ως μία από τις κεντρικές ρίζες της σύγχρονης 

ψυχολογίας της αυτοδιαχείρισης, καθώς η θεραπεία δεν απαιτεί πάντα την 

αντιμετώπιση τόσο των φυσιολογικών ζητημάτων όσο των ψυχολογικών, δίνοντας 

έτσι τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Ας δούμε κάποιες από τις συμβουλές του προς αυτήν την κατεύθυνση:

«Για οτιδήποτε μας συμβαίνει να θυμόμαστε να στραφούμε στον εαυτό μας και να 

αναρωτηθούμε  πόση δύναμη έχουμε για να το αντιμετωπίσουμε».

Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα του αθλητή και ας πούμε: «Για αυτό έχω κάνει 

εξάσκηση, για αυτό έχω κάνει προπόνηση», έτσι δεν θα μας συμβεί κάτι χειρότερο 

από αυτό που μπορεί να περιμένουμε, εφόσον έχουμε προετοιμαστεί για αυτό. 

Κάθε φορά που βρισκόμαστε σε μία δύσκολη θέση, ας πούμε στον εαυτό σας: 

«Αυτό δεν απασχολεί ούτε το φτωχό μου κορμί ή την φτωχή μου περιουσία, ούτε τις

 ασήμαντες πεποιθήσεις μου. Για μένα όλα είναι καλά σημάδια αν το θέλω, γιατί 

όποια και αν είναι η τελική έκβαση  μπορώ να ωφεληθώ από αυτή».

Είναι σημαντικό να μπορούμε βλέπουμε την θετική πλευρά των πραγμάτων, η 

αρνητική προοπτική δεν είναι πάντα ούτε απαραίτητη, ούτε και η καλύτερη λύση: 

«Όμως τι γίνεται αν (μερικά πράγματα ή άνθρωποι που έχασα) είναι απαραίτητα σε 

μένα; Μην τοποθετούμε τα συναισθήματα μας πάνω τους και τότε δεν είναι. Μην 

πούμε στον εαυτό μας ότι μας είναι αναγκαία και τότε δεν θα είναι».

Ας αποφύγουμε να μιλάμε με αυτό τον τρόπο: «Πόσο άτυχος 

είμαι που μου συνέβη αυτό». Αλλά καλύτερα ας πούμε «Πόσο 

τυχερός είμαι, γιατί  παρόλο που μου συνέβη αυτό, συνεχίζω να 

ζω ήρεμος, αφού δεν έχω συντριβεί από το παρόν, ή δεν τρομάζω

 για το μέλλον», ή ακόμη «Αυτό δεν είναι κακοτυχία, αλλά το 

γεγονός ότι το υπομένω με καλή διάθεση είναι μεγάλη τύχη».

Μπορούμε να μιμηθούμε το Σωκράτη που αντί να μοιρολογεί όταν

 βρισκόταν στην φυλακή έγραφε ύμνους, ή τον Αγριππίνο τον 

Στωικό που όταν κάτι τον ταλαιπωρούσε: «έγραφε ένα εγκώμιο

 γι’ αυτό, αν είχε πυρετό για τον πυρετό, αν υπόφερε για 

κάποια ατίμωση, για την ατίμωση, αν εξοριζόταν, για την 

εξορία. Και κάποτε… όταν ετοιμαζόταν να προγευματίσει κάποιος 

του ανάγγειλε ότι ο Νέρωνας διέταξε να τον εξορίσουν. Και αυτός τότε απάντησε:

 «θα προγευματίσουμε στην Αρικία (μια τοποθεσία έξω από την Ρώμη)».

Το να υιοθετήσουμε τη στάση του θεατή στα προβλήματα μας, είναι μία λύση, ας  

προσπαθήσουμε να είμαστε τόσο λογικοί και αντικειμενικοί απέναντι τους, όπως 

ακριβώς είμαστε απέναντι στα προβλήματα των άλλων. Όταν σπάσει το φλιτζάνι 

κάποιου άλλου παρατηρεί ο Επίκτητος είμαστε έτοιμοι να κάνουμε τη δήλωση: 

«Τέτοια πράγματα συμβαίνουν». Παρόμοια όταν πεθάνει το παιδί ή η γυναίκα 

κάποιου άλλου λέμε: «Αυτή είναι η μοίρα του ανθρώπου». Από την άλλη μεριά,

 όταν το δικό μας φλιτζάνι σπάσει ή τα αγαπημένα μας πρόσωπα χαθούν φωνάζουμε:

 «Αχ εγώ ο άτυχος, πόσο δυστυχισμένος είμαι». Αν κάτι μας ενοχλεί, να 

θυμόμαστε ότι δεν μπορούμε από το τίποτα να βγάλουμε κάτι. Να 

συνειδητοποιήσουμε ότι το κάθε τι έχει την αξία του: «Ας πούμε στον εαυτό μας 

ότι αυτό είναι το τίμημα για τη γαλήνη του μυαλού μας, αυτό είναι το τίμημα για 

την ηρεμία του πνεύματος μας, γιατί τίποτα δεν κερδίζεται χωρίς κάποιο τίμημα»

Κάθε δυνατή επιθυμία μας μπορεί να είναι καταπιεστική καθώς ο πόθος μας για 

αυτήν μπορεί να μας εξουσιάσει και να μας παραπλανήσει, γι’ αυτό ο Επίκτητος 

παρατηρεί πως: «Η ελευθερία δεν επιτυγχάνεται από την ικανοποίηση της 

επιθυμίας αλλά από την εκμηδένιση της». Μπορούμε να διασκεδάζουμε με τα 

προβλήματα μας: «Πρόκειται να πεθάνω αλλά  μήπως και οι άλλοι θα ζήσουν για 

πάντα; Μήπως είμαι ο μοναδικός που θα αποκεφαλιστώ τώρα ή μήπως θα πρέπει 

να αποκεφαλιστούμε όλοι για να ηρεμήσω;

Είναι λάθος να αφήνουμε να ριζώνουν 
στο νου μας αρνητικές σκέψεις και εικόνες
 γιατί : Αν κεντρίζει τη φαντασία μας ένα 
πράγμα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε,
 ας το  αντιμετωπίσουμε με την νόηση μας, 
ας τη νικήσουμε, μην την αφήσουμε να
 δυναμώσει ή να φτάσει στο επόμενο 
σκαλοπάτι που είναι το να ζωγραφίζει (στο 
νου μας) τις εικόνες που αυτή θέλει 
(η φαντασίωση). Ας προσπαθήσουμε να
 αποσπαστούμε από τις θλιβερές σκέψεις 
μας και να σκεφτούμε κάτι άλλο, 
εξασκώντας τον νου μας.

Τελικά  ίσως ο Επίκτητος ενδιαφερόταν περισσότερο για την θεραπεία του εαυτού 
μας  παρά για τις αφηρημένες θεωρίες του Εγώ. Η ηθική του είναι μία ηθική 
ατομικής απελευθέρωσης από τα ψυχολογικά δεσμά, γι’ αυτό και η διδασκαλία του
 Επίκτητου είναι τόσο παραδοσιακή όσο και εξίσου σύγχρονη. Σε μία κοινωνία  που
 σήμερα (στην πράξη αν όχι ρητά) θεωρεί την επαγγελματική επιτυχία, τα πλούτη, 
τη δύναμη, και τη φήμη επιθυμητά πράγματα, άξια προς θαυμασμό, ο Επίκτητος τα
 θεωρεί ασήμαντα και άσχετα προς την αληθινή ευτυχία. Εκείνο που τον ενδιαφέρει
 πρωταρχικά είναι τι είδους άτομο γίνεσαι, τι είδους ζωή κάνεις. Γιατί το να 
ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας είναι στην καλύτερη περίπτωση να ανακαλύπτουμε
 το καλό μάλλον, παρά την καρδιά μας που στην χειρότερη περίπτωση μπορεί να
 μας οδηγήσει σε μία εξωτερική παραπλανητική έκφραση.

Συνεπώς η προσφορά του Επίκτητου στη διαμόρφωση νέων ιδεών στη φιλοσοφία 
είναι ελάχιστη ως ανύπαρκτη. Η προφορά του όμως στην προσαρμογή ιδεών στο 
νου και το συναίσθημα των αναζητητών είναι πολύ σημαντική.

Ο Επίκτητος δεν καινοτομεί ούτε το επιδιώκει, ούτε καν πιστεύει ότι χρειάζεται. 
Αυτό που όμως κάνει είναι να ζωντανεύει τους ορισμούς, να οικοδομεί αξίες στις 
ψυχές των Ανθρώπων και να ξυπνάει τους μικρούς κοιμώμενους πρίγκιπες στις 
καρδιές μας.
 Είναι η φωνή της συνείδησης όταν η σάρκα φαίνεται να καταδυναστεύει 
το πνεύμα, που μαστιγώνει την αδικία, την φαυλότητα και τον υλισμό.

Είναι ο δούλος που κοροϊδεύει τους αφέντες όλου του κόσμου και οδηγεί στην 
πραγματική ελευθερία, όποιον δοκιμάζει να πιει από την πηγή του ενθουσιασμού του.

Είναι το πιο φωτεινό παράδειγμα που μέσα στους αιώνες φωτίζει τις μέρες μας, 
τόσες όμοιες με τότε, για να μας εμπνεύσει την αγάπη, την αδελφοσύνη, τον 
ηρωισμό, την ταπεινότητα και την αυτάρκεια. Είναι τέλος, ο άνθρωπος που μιλούσε,
 με αγωνία και θέρμη στον μαθητή του και του έδινε μία συμβουλή που είναι και για
 εμάς χρήσιμη σήμερα όσο ποτέ:

«Τα ωραία λόγια, άλλωστε δεν λείπουν σήμερα. Τα βιβλία των Στωικών είναι 
γεμάτα από τέτοια. Τι λείπει, λοιπόν; Αυτός που θα τα εφαρμόσει, με έμπρακτη 
μαρτυρία υπέρ των λόγων. Να αναλάβεις, λοιπόν, τον ρόλο αυτό, ώστε να μην 
χρησιμοποιούμε παλαιά παραδείγματα αλλά να έχουμε και κάποιο σύγχρονο 
παράδειγμα».


Βιβλιογραφία:

1.Επίκτητος «Η Τέχνη του Ζην», σε μία νέα ερμηνεία από τη Sharon Lebell,  
εκδόσεις Πύρινος Κόσμος 2002
2. Επίκτητος – Ζωή & Στωικισμός, Τζέησον Ξενάκης, εκδόσεις Νεφέλη 1983
3. Επίκτητος «Άπαντα», εκδόσεις Κάκτος 1994
4. Επίκτητος «Διατριβές», εκδόσεις Ζήτρος 1997
5. Επίκτητος «Εγχειρίδιο» εκδόσεις Ενάλιος
6. «Η φιλοσοφία του Επίκτητου», Μάρτιος 1997, άρθρο στο περιοδικό Νέα Ακρόπολη
7. http://www.rassias.gr/STOIC12.html
8. http://www.bsa.gr/com/index/paromoioseis/default/scripts/article.asp?uid=30

www.nea-acropoli-athens.gr

Πηγή: https://greek1.blogspot.com/2015/10/epiktitos-i-methodos-tou-megalou-psixologou.html#ixzz4vfCHsw81 
®1Greek Σκέψου...δεν είναι παράνομο ακόμη 
Under Creative Commons License: Attribution 
Follow us: @1_Greek on Twitter | 1greek on Facebook

ΑΦΑΡΜΑΚΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗ -- ΤΑ " ΓΙΑΤΡΟΣΟΦΙΑ " ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ

Αφάρμακος ιατρική – 

Τα «γιατροσόφια» της γιαγιάς

by ellas

Μεταφέρθηκαν από γενιά σε γενιά όταν δεν υπήρχε φάρμακο για όλα.

Oι γιαγιάδες γνώριζαν πολλές πρακτικές εφαρμογές για να απαλύνουν τον πόνο, χρησιμοποιώντας συνήθως υλικά που είχαν μέσα στα ντουλάπια τους ή στον… κήπο τους.

Τα γνωστά σε όλους μας «γιατροσόφια» μεταφέρθηκαν από γενιά σε γενιά με σκοπό να μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε έναν πόνο, πριν πάμε στο γιατρό.

Έτσι μια λίστα από πολλά «θεραπευτικά» tips δημιουργήθηκε ανά τους αιώνες από τόπο σε τόπο και έφτασε από στόμα σε στόμα μέχρι τις μέρες μας. Γιατί πώς αλλιώς θα γνωρίζαμε ότι κρεμμύδι σταματά τον πόνο του αφτιού ή ότι η ζάχαρη δεν είναι μόνο για τα γλυκά και το πιπέρι για το φαγητό;

Διαβάστε προσεκτικά την ακόλουθη λίστα:

1. Πονάει το αφτί; Στάξε μερικές σταγόνες λιωμένο κρεμμύδι!

2. Η διάρροια δίνει και παίρνει; Ανακάτεψε ένα κουταλάκι ωμό καφέ με το χυμό μισού λεμονιού και… τέλος στις συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα!

4. Μυρίζουν τα πόδια σου; Κάνε ένα ποδόλουτρο με αφέψημα φασκόμηλου!

5. Έχεις λόξυγκα; Φάε λίγη ζάχαρη!

6. Τα μαλλιά σου είναι θαμπά και άτονα; Ξέπλυνέ τα με λίγο ξίδι!

7. Τα χείλια σου είναι σκασμένα και πονάνε; Κάνε συχνά επάλειψη με μέλι!

8. Έκοψες το δάχτυλό σου και αιμορραγεί; Ρίξε λίγο μαύρο πιπέρι (για όσους αντέχουν!).

9. Έχεις ταχυπαλμία και άγχος; Ανασήκωσε τους αντίχειρες!

10. Το κεφάλι σου πάει να σπάσει από τον πονοκέφαλο; Κάνε κομπρέσες εμποτισμένες με αφέψημα δυόσμου!

11. Υποφέρεις από αϋπνίες; Φόρεσε κάλτσες λίγο πριν κοιμηθείς για να είναι τα άκρα σου ζεστά!

12. Πονάει η κοιλιά σου; Κάνε επάλειψη με ελαιόλαδο!

13. Έκαψες το δαχτυλάκι σου στο σίδερο; Ρίξε επάνω στο έγκαυμα λίγο καφέ!

14. Πονάει το δοντάκι σου! Πριν πας στον οδοντίατρο, βάλε λίγο πάγο για να ανακουφιστείς!

15. Έχεις πρησμένα μάτια από το ξυνύχτι; Βάλε μια φέτα ωμής πατάτας κάτω από τα μάτια!

16. Έχεις πυτιρίδα! Το ξέρεις; Ξέπλυνε τα μαλλιά σου με αφέψημα δεντρολίβανου!

17. Έβγαλες μια άφθα στο στόμα ή πρήστηκαν οι αμυγδαλές σου; Κάνε γαργάρες με φασκόμηλο.

18. Χτύπησες το χεράκι σου; Βάλε στην πληγή κατάπλασμα από ρίγανη!

19. Ζαλίζεσαι και όλα γύρω σου γυρίζουν; Πιες λίγο χυμό λεμονιού στον οποίο θα προσθέσεις λίγη σόδα.

20. Έπαθες ψύξη και έχεις «στραβολαιμιάσει»; Κοπάνησε φρέσκα φύλλα ρίγανης, ζέστανέ τα λίγο και κάνε επάλειψη στο σημείο που πονάς. 

Πηγή: iator.gr / pinnokio.gr

ΑΦΑΡΜΑΚΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗ

Ξερόβηχας: Επιθέματα ζεστά κρύα εναλλάξ. 3 λεπτά ζεστά και 1 λεπτό κρύα, το κάνουμε για 10 λεπτά, τρεις φορές την ημέρα.

Μπορούμε και πάνω από τα ρούχα με το σεσουάρ ζεστό κρύο εναλλάξ.

Βήχας με φλέμματα: κάνουμε τσάι με λιναρόσπορο. Επειδή είναι άγευστο το τσάι με λιναρόσπορο προσθέτουμε και ένα αρωματικό βότανο. Πίνουμε ένα φλιτζάνι τσάι τρεις φορές την ημέρα..

Βήχας: Σε ένα μεγάλο σχετικά ρεπάνι κάνουμε μία τρύπα και βάζουμε μέσα μέλι. Με ένα καλαμάκι ρουφάμε το ζουμί

Πονόλαιμος: Γαργάρες με αλατόνερο και λεμόνι ή και με το καθένα χωριστά.

Άσκηση για τον πονόλαιμο: Τρεις φορές την ημέρα από 36 φορές βγάζουμε την γλώσσα έξω από το στόμα έως να φτάσει στο σαγόνι και να πονέσουν οι αμυγδαλές.

Συνάχι: Κάνουμε τρία ποδόλουτρα την ημέρα για 10 λεπτά. Μπορούμε να προσθέσουμε σκόνη μουστάρδα ή τζίντζερ και ξύδι. Καλό είναι να κάνουμε τα ποδόλουτρα με τα πρώτα συμπτώματα για να το προλάβουμε. Καλό είναι, να χρησιμοποιήσουμε και την συσκευή για αιθέρια έλαια, βάζοντας ευκάλυπτο 4 σταγόνες.

Ποδόλουτρα: Κάντε ποδόλουτρο σε αλατόνερο για να ξεκουράσετε τα πόδια σας, ξεπλύνετε με δροσερό νερό.

Κρυολόγημα:
Α. Βάζουμε στο στήθος ένα πανί βρεγμένο με οινόπνευμα ακόμη προσθέτουμε και μαύρο πιπέρι.

Β. Κρυολόγημα και πόνους αρθρώσεων: Στύβουμε πικράγγουρα και το ζουμί το προσθέτουμε σε τσίπουρο ή καθαρό οινόπνευμα και κάνουμε εντριβές (προσοχή το ζουμί από τα πικράγγουρα είναι πολύ δηλητηριώδες).

Γρίπη: Κάνει καλό η λεμονάδα ή πορτοκαλάδα, ένα ποτηράκι ανά 2 ώρες. Καλό είναι, ως απολυμαντικού χώρου να μη μεταδίδονται τα μικρόβια να χρησιμοποιούμε τη συσκευή χώρου με αιθέρες έλαια σανταλόξυλο ή πεύκο.

Πυρετός:
Α. Καταπολεμάτε με μπάνιο ή με κομπρέσες στο μέτωπο στον αυχένα, στις μασχάλες στον αγκώνα στα γόνατα και στον αστράγαλο.

Β. Κόβουμε πατάτα σε φέτες τις τοποθετούμε σα ένα μαντήλι και το δένουμε στο μέτωπο.

Ωτίτιδα: Ζεσταίνουμε μέσα σε καλτσάκι καλαμπόκι χονδροαλεσμένο και το βάζουμε πάνω στο αυτί.

Πονόδοντος: Μπορούμε να βάλουμε ένα βαμβακάκι με γαρυφαλέλαιο στο κούφιο νεογιλό δόντι (τα πρώτα δόντια). Προσοχή το γαρυφαλέλαιο χαλάει τα δόντια.

Δόντια και ούλα: Κάντε πλύσεις στόματος με ένα μίγμα αλατιού και σόδας φαγητού (ίσα μέρη διαλυμένα στο νερό). Το διάλυμα αυτό δυναμώνει τα ούλα, λευκαίνει τα δόντια και διατηρεί την ανάσα σας καθαρή.

Ορμονικά προβλήματα: Προσθέτουμε 5 γρ. βασιλικό πολτό σε 1 κιλό μέλι. Προσθέτουμε το βασιλικό πολτό λίγο – λίγο στο μέλι και το ανακατεύουμε καλά με ξύλινο ή πλαστικό κουτάλι. Τρώμε κάθε πρωί 1 κουταλάκι από το μίγμα. Δεν χρησιμοποιούμε μεταλλικά σκεύη μόνο ξύλινα και πλαστικά.

Αλλεργίες: Γύρη, παίρνουμε το πρωί πριν από το φαγητό ένα κουταλάκι του γλυκού. Αν δεν μπορούμε να το πάρουμε το μοιράζουμε σε δυο ή τρεις φορές και πίνουμε αμέσως μετά νερό ή το διαλύουμε σε ένα φλιτζάνι νερό.Παίρνουμε γύρη δυο φορές το χρόνο το φθινόπωρο και την άνοιξη.

Μέση: Βάζουμε κουκούτσια από κεράσια σε σακούλι τα ζεσταίνουμε και τα βάζουμε στη μέση.

Στομάχι:
Α.Ένα κουτάλι σπαθόλαδο το πρωί νηστικός.

Β. Το έγχυμα, δηλ. σε ζεστό νερό βάζουμε φύλλα δυόσμου και το σκεπάζουμε για 10 λεπτά, το πίνουμε ως τσάι, είναι καλό για δυσπεψία.

Μελανιά: Βάζουμε πάνω στο μέρος που χτυπήσαμε τσουκνίδα και το δένουμε.

Χτύπημα: Για να μη μείνει σημάδι βάζουμε στο χτύπημα βιτάμ.

Άλατα: Πίνουμε τσάι από βατσινιές τις οποίες μαζεύουμε τον Ιούνιο. Μπορούμε να βράσουμε μεγάλη ποσότητα και πίνουμε τρία φλιτζάνια την ημέρα για ένα μήνα. Σταματάμε για ένα μήνα και μετά το επαναλαμβάνουμε.

Κουρασμένα μάτια: Ένα κουταλάκι αλάτι σε νερό είναι πρώτης τάξεως καλλυντικό για τα μάτια. Χρησιμοποιήστε το για να ξεπλύνετε (εξωτερικά) τα κουρασμένα μάτια ή φτιάξτε κομπρέσες για τα πρησμένα μάτια. Τα μάτια ανακουφίζονται επίσης και με κομπρέσες από χαμομήλι.

Τσιμπήματα εντόμων: Βρέξτε το σημείο που σας τσίμπησε το έντομο και ρίξτε επάνω αλάτι για να ανακουφιστείτε από τον πόνο.

Ελιξίριο μακροζωίας: 300 γρ σκόρδο, 500 γρ κρεμμύδια, 1,5 λίτρο μηλόξιδο και 1 κιλό μέλι.

Κόβουμε στο μούλτι τα κρεμμύδια και τα σκόρδα και τα βάζουμε για 24 ώρες μέσα σε μια κούπα μαζί με το μηλόξιδο. Κατά διαστήματα το μίγμα το ανακατεύουμε.

Στη συνέχεια αφού περάσει ο χρόνος το στραγγίζουμε και στο ζουμί προσθέτουμε το μέλι και το ανακατεύουμε για να διαλυθεί. Το βάζουμε σε μπουκάλια και το διατηρούμε στο ψυγείο.

Το βάζουμε στη σαλάτα αντί για ξίδι, 4 κουταλάκια τη φορά.

Το κάνουμε μια φορά το χρόνο, καθαρίζει τις φλέβες από τη χοληστερίνη.

Τραυματισμούς: Σπαθόλαδο ή κηραλοιφή (κερί, μαστίχα Χίο και ελαιόλαδο, τα ζεσταίνουμε όλα μαζί ώσπου να λυόσουν)

Κάψιμο: Κάποιος διηγείται: έβαλα το καμένο χέρι μου στη σακούλα με το αλεύρι για 10 λεπτά και όταν το τράβηξα δεν είχα το παραμικρό σημάδι ούτε φουσκάλα ούτε τον παραμικρό πόνο. Έκτοτε έχω πάντα μια σακούλα με αλεύρι στο ψυγείο για περίπτωση καψίματος. Υπ΄ όψιν πως το κρύο αλεύρι το νοιώθεις ακόμα καλύτερα από αυτό θερμοκρασίας δωματίου.

Αντικαρκινικό: 3 φύλλα μικρά ή 2 φύλλα μεγάλα αλόη τα καθαρίζουμε από τα αγκαθάκια και τα αλέθουμε στο μούλτι. Προσθέτουμε 0,5 Kg μέλι και 3 κουταλιές ουίσκι ή τσίπουρο.Το παίρνουμε για 10 μέρες από μια κουταλιά τρεις φορές τη μέρα 15 λεπτά πριν από το φαγητό. Αντικαρκινικό επίσης είναι και ο κρόκος Κοζάνης.

Μύκητες στα νύχια: Ανακατεύουμε καλαμποκάλευρο με νερό και την αλοιφή την βάζουμε στα άρρωστα νύχια για μια ώρα. Το επαναλαμβάνουμε 7 έως 10 ημέρες. Η εξήγηση είναι ότι στο καλαμποκάλευρο υπάρχει ένας μύκητας που επιτίθεται και καταστρέφει άλλους μύκητες.
Πολύ αποτελεσματικό είναι και το αιθέριο έλαιο tee tree. Βάζουμε μια σταγόνα σε κάθε νύχι, μια φορά την ημέρα.

Πόνους στις αρθρώσεις: Βάζουνε σε ένα βάζο ξανθές σταφίδες και αρκετό τζιν ώστε να τις σκεπάζει. Κάθε μέρα τρώμε εννέα σταφίδες από αυτές. Θα διαπιστώσουμε ότι μετά από μερικές βδομάδες ότι οι πόνοι θα αρχίσουν να υποχωρούν. Χρησιμοποιούμε ξανθές σταφίδες γιατί έχουν υποστεί επεξεργασία με θείο και αυτό βοηθάει σε περιπτώσεις φλεγμονής. Για το τζιν έχει δοθεί η εξήγηση ότι στο καλό και γνήσιο αποστάζεται μαζί με κάπου δέκα διαφορετικά βότανα αλλά το πιο βασικό και απαραίτητο είναι το κυπαρισσόμηλα, οι καρποί από το κυπαρίσσι, το αφέψημα από αυτά έχει και αντιρρευματικές ιδιότητες.

Χοληστερίνη: Σε μια κούπα βάζουμε μια κουταλιά ταχίνι, προσθέτουμε λίγο τσάι που έχουμε φτιάξει από μαλλιά καλαμποκιού, πεντάνευρο και το ανακατεύουμε καλά ώσπου να διαλυθεί το ταχίνι και προσθέτουμε άνθος βρώμης και ακόμη καρύδια και κολοκυθόσπορους. Είναι ένα πολύ καλό πρωινό.

Ένα κουτάλι ταχίνι με μέλι το πρωί κάνει πολύ καλό, κατεβάζει και τη χοληστερίνη.
Καθαρισμός συκωτιού: Κάνουμε με σπόρους από γαϊδουράγκαθου τσάι. Ένα κουταλάκι σπόρους για ένα φλιτζάνι τσάι. Πίνουμε ένα φλιτζάνι πρωί, μεσημέρι και βράδυ.

Πέτρα στα νεφρά: Πίνουμε έγχυμα από λαδανιά, δηλ. βάζουμε μια χούφτα άνθη λαδανιάς που μαζεύουμε το Μάιο, σε ένα λίτρο νερό και το σκεπάζουμε για 10 λεπτά. Πίνουμε ένα κρασοπότηρο μισή ώρα πριν από το φαγητό πρωί μεσημέρι και βράδυ. Επίσης βοηθάει το τσάι από βότανα μαλλιά καλαμποκιού, αγριάδα, και βατσινιές.

Ίλιγγος: Πιέζουμε τον τριγωνικό χόνδρο που είναι απέναντι από το πτερύγιο του αυτιού, με ένα δάκτυλο του ενός χεριού και με το άλλο χέρι χτυπάμε το δάχτυλο 36 φορές. Το επαναλαμβάνουμε τρεις φορές την ημέρα.

Το φαρμακείο του Θεού: Ο Θεός μας άφησε μια μεγάλη ιδέα για το ποια τρόφιμα βοηθούνε ποιο μέρος του σώματος μας! Είμαστε όμως αργοί μαθητές…………

1. Μια φέτα καρότου μοιάζει με την ίριδα του ανθρώπινου ματιού. Η επιστήμη αποδεικνύει ότι τα καρότα ενισχύουν σε μεγάλο βαθμό τη ροή του αίματος και τη λειτουργία των ματιών.

2. Η ντομάτα διατηρεί καθαρή την καρδιά και είναι τροφή για το αίμα.

3. Τα σταφύλια είναι δυνατή τροφή για την καρδιά και το αίμα.

4. Τα καρύδια βοηθούν στη λειτουργία του εγκεφάλου.

5. Τα φασόλια θεραπεύουν και βοηθούν στη λειτουργία των νεφρών.

6. Το σέλινο βοηθά στην ενδυνάμωση των οστών.

7. Το αβοκάντο, η μελιτζάνα και το αχλάδι έχουν στόχο την υγεία και τη λειτουργία της μήτρας και του τραχήλου της μήτρας της γυναίκας.

8. Τα σύκα αυξάνουν την κινητικότητα του σπέρματος των ανδρών και αυξάνουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων, θεραπεύουν την στειρότητα των ανδρών.

9. Η γλυκοπατάτα ισορροπεί τον γλυκαιμικό δείκτη των διαβητικών.

10. Οι ελιές βοηθούν στην υγεία και την λειτουργία των ωοθηκών.

11.Τα πορτοκάλια, τα γκρέιπφρούτ και όλα τα εσπεριδοειδή βοηθούν στην υγεία του στήθους.

12. Τα κρεμμύδια βοηθούν στην απομάκρυνση των υπολειμμάτων που προέρχονται από τα κύτταρα του σώματος.

Το σκόρδο βοηθά στην εξάλειψη των ελευθέρων ριζών του σώματος. 

Πηγή

https://ellas2.wordpress.com/

ΙΝΚΑΣ ΚΑΙ ΙΚΑΡΟΣ

Ίνκας και Ίκαρος

ενας ελληνας

Σε κάποια μακρινή εποχή,στην μακρινή Εσπερία(Αμερική κατά την σύγχρονη 
εκδοχή)έφτασε πετώντας με την χρήση τεχνητών φτερών ένα Θεός 
ονόματι Incari.


Η παράδοση των κατοίκων λέει πως τον θεό Incari 'στείλαν οι Θεοί που 
κατοικούσαν στην Γη πριν την ύπαρξη του ήλιου και του φεγγαριού,και 
τους κατονομάζουν με την ελληνικότατη λέξη "Ñaupamachus "!!!
(Ναυπαυμάχους-ΝΑΥ(Σ) + ΠΑΝ + ΜΑΧΗ = NΑΥΠΑΝΜΑΧΟΥΣ!! )για να 
κατασκευάσει μια πόλη,και να δημιουργήσει τους Ί(ν)κα.

Τώρα αν αναρωτιέστε σε τι χρησιμεύουν τα τεχνητά φτερά σε έναν Θεό,θα σας 

γελάσω.Οι κάτοικοι πάντως έτσι απεικονίζουν τον Θεό, με τεχνητά φτερά.Ο Incari

 ή Icaro λοιπόν δημιούργησε τους Ίνκα και έχτισε και την πόλη Ίκα(Ica).Αργότερα

 εκεί θα φτάσει και ένας γενειοφόρος λευκός Θεός που του άρεσε το γλέντι και το 

κρασί ονόματι Ντίον-Αν,άλλα και ένας ημίθεος με ρόπαλο και λεοντή,ονόματι 

Ηρακάν (σχόλιο: Διόνυσος και Ηρακλής. Αυτοί οι 3 υπάρχουν με διαφορετικά 

παραπλήσια ονόματα και στην ινδική μυθολογία). Oι Σαμάνοι του Αμαζονίου 

συνεχίζουν ακόμα και σήμερα να τραγουδούν τα τραγούδια του Icaro.

Ο μύθος και οι παραδόσεις της περιοχής περιγράφουν(προσέξτε τους

 'Απου,και την ράβδο χρυσού): 

Πριν την ύπαρξη του ήλιου και του φεγγαριού, δυνατοί θεοί, γνωστοί ως 

Ναυπάμαχοι, κατοικούσαν στη γη, ζώντας στο απόλυτο σκοτάδι. Μια μέρα, 

ο Ρόουλ (το δημιουργικό πνεύμα και ο επικεφαλής των θεών Άπου)

 πρότεινε την ίδρυση μιας πόλης, όπου όλοι θα μπορούσαν να ζουν σε 

αρμονία. Κανείς από τους Ναυπάμαχους δεν αποκρίθηκε, γεγονός για το 

οποίο τους τιμώρησε δημιουργώντας τον ήλιο και το φεγγάρι. Οι

 Ναυπάμαχοι δε μπορούσαν να ανεχτούν το φως του ήλιου, το οποίο τους 

ξέραινε, μετατρέποντάς τους σε δέρμα και κόκκαλα, γι'αυτό προτίμησαν 

να παραμείνουν στο σκοτάδι.

Μετά από αυτό, οι Άπους, ή αλλιώς, θεοί των λόφων, δημιούργησαν τον Ίνκαρι και
 και τη σύζυγό του Κολλάρι με σκοπό να ιδρύσουν το λαό των Ίνκας. Έδωσαν στον
 Ινκάρι μια ράβδο χρυσού μια ρόκα. Το ζεύγος αφού έφτασε πετώντας στην 
μακρινή χώρα έπρεπε να διαλέξει μια τοποθεσία κατάλληλη για να ζήσουν οι Ίνκας.
 Ο Ίνκαρι έπρεπε να πετάξει τη ράβδο χρυσού, έτσι ώστε να κολλήσει στο έδαφος
 με φορά προς τον ουρανό, καθορίζοντας έτσι την τοποθεσία της νέας 
αυτοκρατορίας. Στην πρώτη του προσπάθεια ο Ίνκαρι δε στόχευσε καθόλου καλά
 και η ράβδος προσγειώθηκε λάθος. 

Το μέρος ονομάζονταν Κουέρο, κοντά στα ερείπια του Τάμπο, αλλά δεν 
ήταν επαρκές. Ο Ίνκαρι και η Κολλάρι τιμωρήθηκαν για το λάθος τους, καθώς οι 
Άπους επέτρεψαν στους Ναυπάμαχους να αφήσουν το σκοτάδι και να επιτεθούν 
στη νεοϊδρυθείσα πόλη, καταστρέφοντάς την και εξαναγκάζοντας τους κατοίκους 
να καταφύγουν στη Λίμνη Τιτικάκα.
 Από εκεί, οι Ίνκας, καθοδηγούμενοι από τον Ίνκαρι και την Κόλλαρι, ακολούθησαν
 τον Ποταμό Βιλκανότα, ώσπου έφτασαν σε μια μεγάλη κοιλάδα, όπου κάποτε είχαν
 ξαναρίξει τη ράβδο χρυσού. Αυτή τη φορά προσγειώθηκε κάθετα στο έδαφος, και
 έτσι ιδρύθηκε η Κούτζκο, η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Ίνκας.

Τώρα αν ο αρχιτέκτονας και κατασκευαστής πόλεων Θεός με τεχνητά 
φτερά Incari ή Icaro σας θυμίζει τον Ίκαρο γιο του Δαιδάλου, αρχιτέκτονα
 και κατασκευαστή του λαβυρίνθου και της Κνωσσού,μην πονοκεφαλιάζετε

 .Αποδώστε το αποκλειστικά και μόνο σε συμπτώσεις όπως κάθε λογικός άνθρωπος.
.και ξεμπερδέψτε. 'Αλλωστε είπαμε πως είναι ένας μύθος και τίποτα παραπάνω.
"Στα "ελεύθερα πνεύματα" τώρα και σε όσους επιμένουν να πιστεύουν σε μύθους,
αφήνω να τους συναρπάσουν οι παρακάτω φωτογραφίες από την θρυλική όσο και
 συγκλονιστική ανάγλυφη πλάκα του Palenque.Που ξέρετε ίσως να αποτελεί μια 
πιο ρεαλιστική απεικόνιση του Iκάρου.Η αν βολεύει καλύτερα του Incari....

-"BIΣΑΛΤΗΣ"- 

http://visaltis.blogspot.com/

lithosfotos.

Πηγή: https://greek1.blogspot.com/2014/01/blog-post_4513.html#ixzz4vehNrKW2 
®1Greek Σκέψου...δεν είναι παράνομο ακόμη 
Under Creative Commons License: Attribution 
Follow us: @1_Greek on Twitter | 1greek on Facebook