Οι 80 καλύτερες ταινίες των τελευταίων ογδόντα χρόνων

Ποια υπήρξε η καλύτερη ταινία στην ιστορία του σινεμά; Ενα ερώτημα στο οποίο όλοι μας μπορούμε να έχουμε μια απάντηση, η μαζικότητα της ‘Εβδομης Τέχνης μάς το επιτρέπει.

Τι επέλεξαν όμως οι καθ’ ύλην αρμόδιοι, το Σωματείο των Αμερικανών Σκηνοθετών;

Ο Φράνσις Φορντ Κόπολα υπογράφει την πρώτη και καλύτερη και μετράει τρία φιλμ στην πρώτη δεκάδα. Τον Αλφρεντ Χίτσκοκ πρέπει να περιμένουμε 29 ολόκληρες θέσεις για να τον συναντήσουμε. Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ βλέπει τέσσερις ταινίες του στις καλύτερες 30 όλων των εποχών. Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ έχει μία στην πρώτη δεκάδα από τις πέντε του καταλόγου.

Το σινεμά είναι και οι λίστες του, ο καλύτερος, ο χειρότερος, ο πιο όμορφος, αυτός με τα περισσότερα βραβεία, οι κατάλογοι είναι μέρος της μυθολογίας και της διαδικασίας απόλαυσης της ‘Εβδομης Τέχνης. Και όταν αυτόν τον κατάλογο τον καταρτίζει το Σωματείο Αμερικανών Σκηνοθετών το όλο θέμα παίρνει άλλη ουσία. Το 2016 είναι η χρονιά που το Σωματείο συμπληρώνει 80 χρόνια ζωής – είχε ιδρυθεί το 1936, την εποχή που η Αμερική και μαζί της το Χόλιγουντ πάσχιζε να επιβιώσει από τη Μεγάλη Υφεση.

Με αφορμή αυτήν την επέτειο, 2.189 μέλη του Σωματείου ψήφισαν τις καλύτερα σκηνοθετημένες ταινίες των τελευταίων αυτών 80 χρόνων, λείπουν δηλαδή φιλμ που γυρίστηκαν πριν από το 1936.

Στον κατάλογο περιλαμβάνονται και έργα που γυρίστηκαν από σκηνοθέτες μη μέλη του Σωματείου. Αλλά όπως ήταν αναμενόμενο τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν αμερικανικά φιλμ, ενώ τα ευρωπαϊκά είναι λιγοστά.

Άλλωστε οι λίστες είναι και για να διαφωνεί κανείς μαζί τους…

H μεταμόρφωση του Μάρλον Μπράντο σε Δον Κορλεόνε για τον «Νονό» του Κόπολα (The Godfather Family Album/Taschen)

1. «Ο Νονός» (The Godfather, 1972) του Φράνσις Φορντ Κόπολα (1972)

2. «Πολίτης Κέιν» (Citizen Kane, 1941) του Ορσον Γουέλς

3. «Ο Λόρενς της Αραβίας» (Lawrence of Arabia, 1962) του Ντέιβιντ Λιν

4. «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» (2001: A Space Odyssey, 1968) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

5. «Καζαμπλάνκα» (Casablanca, 1942) του Μάικλ Κερτίζ

Από δεξιά: Ινγκριντ Μπέργκμαν, Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ, Πολ Χένραϊντ και Κλοντ Ρέινς στην τελευταία σκηνή της θρυλικής «Καζαμπλάνκα» (Warner Bros.)

6. «Ο Νονός 2» (The Godfather: Part II, 1974) του Φράνσις Φορντ Κόπολα

7. «Αποκάλυψη Τώρα!» (Apocalypse Now!, 1979) του Φράνσις Φορντ Κόπολα

8. «Η Λίστα του Σίντλερ» (Schindler’s List, 1993) του Στίβεν Σπίλμπεργκ

9. «Οσα Παίρνει ο Ανεμος» (Gone With the Wind, 1939) του Βίκτορ Φλέμινγκ

10. «Τα Καλά Παιδιά» (Goodfellas, 1990) του Μάρτιν Σκορσέζε

Στα γυρίσματα των «Καλών Παιδιών»: O Μάρτιν Σκορσέζε (δεξιά) καθοδηγεί, ο Ρόμπερτ ντε Νίρο (αριστερά) ακούει (Warner Bros.)

11. «Τσαϊνατάουν» (Chinatown, 1974) του Ρομάν Πολάνσκι

12. «Ο Μάγος του Οζ» (The Wizard of Oz, 1939) του Βίκτορ Φλέμινγκ

13. «Οργισμένο Είδωλο» (Raging Bull, 1980) του Μάρτιν Σκορσέζε

14. «Στα Σαγόνια του Καρχαρία» (Jaws, 1975) του Στίβεν Σπίλμπεργκ

15. «Μια Υπέροχη Ζωή» (It’s a Wonderful Life, 1946) του Φρανκ Κάπρα

O Πίτερ Σέλερς, αξεπέραστος, στο «ΣΟΣ: Πεντάγωνο καλεί Μόσχα» του Κιούμπρικ (Columbia Pictures)

16. «Σ.Ο.Σ Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα» (Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb, 1964) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

17. «Τελευταία Εξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ» (The Shawshank Redemption, 1994) του Φρανκ Ντάραμποντ

18. «Ο Πρωτάρης» (The Graduate, 1967) του Μάικ Νίκολς

19. «Ο Πόλεμος των Αστρων» (Star Wars: Episode IV – A New Hope, 1977) του Τζορτζ Λούκας

20. «Blade Runner» (1982) του Ρίντλεϊ Σκοτ

H αφίσα του εμβληματικού φιλμ του Ελία Καζάν «Το Λιμάνι της Αγωνίας»

21. «Το Λιμάνι της Αγωνίας» (On the Waterfront, 1954) του Ελία Καζάν

22. «Pulp Fiction» (1994) του Κουέντιν Ταραντίνο

23. «Ε.Τ.: Ο Εξωγήινος» (E.T. The Extra-Terrestrial, 1982) του Στίβεν

24. «Νευρικός Εραστής» (Annie Hall, 1977) του Γούντι Αλεν

25. «Η Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν» (Saving Private Ryan, 1998) του Στίβεν Σπίλμπεργκ

26. «Οι Επτά Σαμουράι» (Seven Samurai, 1954) του Ακίρα Κουροσάβα

27. «Κουρδιστό Πορτοκάλι» (A Clockwork Orange, 1971) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

28. «Οι Κυνηγοί της Χαμένης Κιβωτού» (Raiders of the Lost Ark, 1982) του Στίβεν Σπίλμπεργκ

29. «Δεσμώτης του Ιλίγγου» (Vertigo, 1958) του Αλφρεντ Χίτσκοκ

30. «Η Λεωφόρος της Δύσης» (Sunset Boulevard, 1950) του Μπίλι Γουάιλντερ

O Γκρέγκορι Πεκ και ο Μπροκ Πίτερς στο «Σκιές στη Σιωπή» (UIP)

31. «Σκιές στη Σιωπή» (To Kill A Mockingbird, 1962) του Ρόμπερτ Μάλιγκαν

32. «Psycho» (1964) του Αλφρεντ Χίτσκοκ

33. «Η Αιχμάλωτος της Ερήμου» (The Searchers, 1956) του Τζον Φορντ

34. «Φόρεστ Γκαμπ» (Forrest Gump, 1994) του ρόμπερτ Ζεμέκις

35. «Τραγουδώντας στη Βροχή» (Singin’ in the Rain, 1952) των Στάνλεϊ Ντόνεν και Τζιν Κέλι

36. «8 ½» (1963) του Φεντερίκο Φελίνι

37. «Ο Τρίτος Ανθρωπος» (The Third Man, 1949) του Κάρολ Ριντ

38. «Τα Καλύτερα Χρόνια της Ζωής Μας» (The Best Years of Our Lives, 1946) του Γουίλιαμ Γουάιλερ

39. «Σιωπηλός Μάρτυρας» (Rear Window, 1954) του Αλφρεντ Χίτσκοκ

40. «Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι» (The Bridge on the River Kwai, 1957) του Ντέιβιντ Λιν

41. «Στη Σκιά των Τεσσάρων Γιγάντων» (North by Northwest, 1959) του Αλφρεντ Χίτσκοκ

42. «Στη Φωλιά του Κούκου» (One Flew Over the Cuckoo’s Nest, 1975) του Μίλος Φόρμαν

43. «Η Μελωδία της Ευτυχίας» (The Sound of Music, 1965) του Ρόμπερτ Γουάιζ

44. «Ο Ταξιτζής» (Taxi Driver, 1976) του Μάρτιν Σκορσέζε

45. «Τιτανικός» (Titanic, 1997) του Τζέιμς Κάμερον

Πρώιμη selfie στα γυρίσματα της «Λάμψης». Ο Στάνλεϊ και η Βίβιαν Κιούμπρικ φωτογραφίζουν τον Τζακ Νίκολσον. Βασικά φωτογραφίζουν εαυτόν

46. «Η Λάμψη» (The Shining, 1980) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

47. «Αμαντέους» (Amadeus, 1984) του Μίλος Φόρμαν

48. «Doctor Zhivago» (1965) του Ντέιβιντ Λιν

49. «West Side Story» (1961) των Τζερόμ Ρόμπινς και Ρόμπερτ Γουάιζ

50. «Μερικοί το Προτιμούν Καυτό» (Some Like it Hot, 1959) του Μπίλι Γουάιλντερ

Τζακ Λέμον, Τόνι Κέρτις και Μέρλιν Μονρόε στο «Μερικοί το Προτιμούν Καυτό» (United Artists)

51. «Ben-Hur» (1959) του Γουίλιαμ Γουάιλερ

52. «Fargo» (1996) των Ιθαν και Τζόελ Κοέν

53. «Η Σιωπή των Αμνών» (The Silence of the Lambs, 1991) του Τζόναθαν Ντέμι

54. «Η Γκαρσονιέρα» (The Apartment, 1960) του Μπιλι Γουάιλντερ

55. «Avatar» (2009) του Τζέιμς Κάμερον

56. «The Hurt Locker» (2008) της Κάθριν Μπίγκελοου

57. «Ο Θησαυρός της Σιέρα Μάδρε» (The Treasure of the Sierra Madre, 1948) του Τζον Χιούστον

58. «Μπέρντμαν», [Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance), 2014] του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου (2014)

59. «Ολα για την Εύα» (All About Eve, 1950) του Τζόζεφ Μάνκιεβιτς

60. «Ο Ελαφοκυνηγός» (The Deer Hunter, 1978) του Μάικλ Τσιμίνο

O Ρόμπερτ ντε Νίρο ακούει τις οδηγίες του Μάικλ Τσιμίνο ενώ ο Κρίστοφερ Γουόκεν έχει ήδη ξεκινήσει την αναρρίχηση. Στα γυρίσματα του «Ελαφοκυνηγού» (Universal Pictures)

61. «Θα Χυθεί Αίμα» (There Will Be Blood, 2007) του Πολ Τόμας Αντερσον

62. «Το Κεντρί» (The Sting, 1973) του Τζορτζ Ρόι Χιλ

63. «Η Αγρια Συμμορία» (The Wild Bunch, 1969) του Σαμ Πέκινπα

64. «Alien» (1979) του Ρίντλεϊ Σκοτ

65. «Ρόκι» (Rocky, 1976) του Τζον Αβιλντσεν

66. «Ο Κομφορμίστας» (The Conformist, 1970) του Μπερναρντο Μπερτολούτσι

67. «Γκάντι» (Gandhi, 1982) του σερ Ρίτσαρντ Ατένμπορο

68. «Κλέφτης Ποδηλάτων» (Ladri di biciclette, 1948) του Βιτόριο Ντε Σίκα

69. «Σινεμά, ο Παράδεισος» (Cinema Paradiso, 1988) του Τζιουζέπε Τορνατόρε

70. «Μπραζίλ» (Brazil, 1985) του Τέρι Γκίλιαμ

O Τζον Φορντ (δεξιά) με τον Χένρι Φόντα στα γυρίσματα της ταινίας «Τα Σταφύλια της Οργής» (20th Century Fox)

71. «Τα Σταφύλια της Οργής» (The Grapes of Wrath, 1940) του Τζον Φορντ

72. «Ολοι οι Ανθρωποι του Προέδρου» (All the President’s Men, 1976) του Αλαν Πακούλα

73. «Μπάρι Λίντον» (Barry Lyndon, 1975) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

74. «Το Αγγιγμα του Κακού» (Touch of Evil, 1958) του Ορσον Γουέλς

75. «Κάποτε στην Αμερική» (Once Upon a Time in America, 1984) του Σέρτζιο Λεόνε

76. «Οι Ασυγχώρητοι» (Unforgiven, 1992) του Κλιντ Ιστγουντ

77. «Συνήθεις Υποπτοι» (The Usual Suspects, 1995) του Μπράιαν Σίνγκερ

78. «Το Δίκτυο» (Network, 1976) του Σίντνεϊ Λιουμέτ

79. «Ρασομόν» (Rashomon, 1950) του Ακίρα Κουροσάουα

80. «Κάποτε στη Δύση» (Once Upon a Time in the West, 1968) του Σέρτζιο Λεόνε

http://www.protagon.gr/epikairotita/44341129665-44341129665

https://efisoul63.wordpress.com/

Τα δρακόσπιτα της Εύβοιας

by ellas

Στην Εύβοια μεταξύ Καρύστου και Στύρων, υπάρχουν 25 εντυπωσιακά κτίσματα του 6ου αιώνος τα Δρακόσπιτα. Είναι κατασκευασμένα από τεράστιους λίθους, χωρίς θεμέλια και παράθυρα. Κανείς δεν μπορεί να πει μέχρι σήμερα αν είναι κατοικίες θεών ή ανθρώπων, ταφικά κτίρια ή ναοί! Επειδή είναι όλα κτισμένα κοντά σε λατομεία εικάζεται ότι πιθανώτατα πρόκειται για ναούς αφιερωμένους στους θεούς ή στον ήρωα Ηρακλή, που προσωποποιούσε την δύναμη.

Κανείς δεν γνωρίζει ποιοί κατασκεύασαν τα δρακόσπιτα! Ίσως να ήταν οι Δρύοπες (αρχαίοι κάτοικοι της Καρύστου), ή οι Κάρες! Μπορεί και να μη γίνει ποτέ γνωστή η ταυτότητα του κατασκευαστή τους! Τα κτίσματα είναι σκορπισμένα στον χώρο, ογκώδη και ιδιόμορφα! Ο αριστοτεχνικός τρόπος σύνδεσης των τετραγωνισμένων ογκόλιθων είναι μια πραγματική αρχιτεκτονική πρόκληση. Η μοναδικότητα των δρακόσπιτων οδηγεί στο συμπέρασμα, πως οι ντόπιοι είχαν φοβερές ικανότητες στην κατεργασία της πέτρας και πολύ καλές γνώσεις αρχιτεκτονικής.

Η στέγη των δρακόσπιτων, είναι φτιαγμένη με το λεγόμενο εκφορικό σύστημα (βαθμιδωτή κατασκευή). Μεγάλες βαρειές πλάκες σχιστόλιθου συγκλίνουν σε στρώσεις από δύο αντικρινούς τοίχους, και κάθε στρώση εξέχει λίγο περισσότερο από την αμέσως κατώτερή της, έτσι ώστε να η δημιουργηθεί μία πυραμιδωτή στέγη. Φαίνεται εύκολο! Εάν όμως δεν υπολογιστεί καλά το βάρος των πλακών, η σκεπή θα καταρρεύσει! Για ν’ αποφύγουν την κατάρρευση οι κατασκευαστές των δρακόσπιτων χρησιμοποιούσαν μεγάλους ογκόλιθους σαν αντίβαρα πάνω από τις πλάκες! Όλα τα δρακόσπιτα είναι κτισμένα πάνω σε βράχους.

Το σπουδαιότερο και ποιο εντυπωσιακό από τα δρακόσπιτα είναι κατασκευασμένο στη κορυφή της Όχης, στο ψηλώτερο σημείο του βουνού. Είναι φτιαγμένο από μεγάλους ογκόλιθους, που πάρθηκαν από τον γύρω χώρο κι έχουν πελεκηθεί και ταιριαστεί ο ένας με τον άλλον, χωρίς να χρησιμοποιηθεί κανενός είδους συνδετικό υλικό! Το πάχος των τοίχων του είναι περίπου 1,50 μέτρα και το εσωτερικό του 5×10 μέτρα. Η είσοδός του είναι χαρακτηριστική τρίλιθη είσοδος σε σχήμα Π, από μεγάλες κολώνες. Η πλάκα πάνω από την είσοδο ζυγίζει περίπου 10 τόνους!!

Το 1959 ο καθηγητής της αρχιτεκτονικής σχολής της Θεσσαλονίκης, Νίκος Μουτσόπουλος, ερευνώντας τα δρακόσπιτα, βρήκε σ’ αυτό της Όχης αγγεία, όστρακα κι άλλα αντικείμενα που βρίσκονται σήμερα στο αρχαιολογικό μουσείο της Καρύστου. Η άποψη του καθηγητού είναι πως πρόκειται περί Δρυοπικού ναού που έχει χτιστεί πριν από το 700 π.Χ.. Άλλοι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι έχει κατασκευαστεί πριν από τον Τρωϊκό πόλεμο. Κάποιος ξένος αρχαιολόγος, έχει εκφράσει την άποψη ότι ίσως είναι το αρχαιότερο κτίσμα της Ευρώπης!

Οι δράκοι είναι μυθικές μορφές, της παγκόσμιας Μυθολογίας, που παίρνουν διάφορες μορφές κι έχουν μεγάλες φυσικές και πνευματικές δυνάμεις! Σε πολλές περιπτώσεις είναι φύλακες μεγάλων θησαυρών και των μυστικών του θανάτου και της αθανασίας. Ετσι και στην λαϊκή παράδοση της Εύβοιας εχουν διασωθεί μέχρι τις μέρες μας, πολλές ιστορίες, για δράκους που ζούσαν στα πέτρινα πανάρχαια σπίτια ή σπηλιές.

Το μυστήριο των δρακόσπιτων δεν έχει λυθεί! Ήταν οι Δρύοπες, οι Κάρες ή οι δράκοι οι δημιουργοί τους; Ήταν ναοί αφιερωμένοι στους Έλληνες θεούς ή κατοικίες δράκων; Θα μάθουμε ποτέ άραγε;

Πηγές: Περιοδικό αρχαιολογία, http://www.dirfys.gr

ΕΛΛΑΣ

H ακτινοβολία του Mαντείου των Δελφών

by ellas

Γράφει ο Πάνος Bαλαβάνης, Αν. καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο ρόλος του Δελφικού Μαντείου στον αρχαίο κόσμο ήταν πολυδιάστατος. Από το τέλος του 9ου αι. π.Χ. τουλάχιστον, που εμφανίζονται οι πρώτες ενδείξεις της λατρείας του Απόλλωνος στους Δελφούς και της έναρξης της μαντικής διαδικασίας, μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ., που δόθηκε ο πολύ γνωστός, τελευταίος, συμβολικός ψευδοχρησμός στον αυτοκράτορα Ιουλιανό, για περισσότερο δηλαδή από 1.200 χρόνια, το δελφικό μαντείο εξέδιδε χρησμούς και σε ιδιώτες και σε πόλεις-κράτη, επηρεάζοντας, όσο κανένας άλλος θεσμός, ολόκληρη τη μικρή και τη μεγάλη αρχαία ελληνική ιστορία.

Η μεγάλη σημασία του μαντείου στον αρχαίο κόσμο μπορεί να γίνει κατανοητή από το γεγονός ότι από τους 615 δελφικούς χρησμούς που μας έχουν διασωθεί, οι 73, δηλαδή ποσοστό 12%, αναφέρονται στην ίδρυση αποικιών, οι 130, δηλαδή 21%, είναι πολιτικού περιεχομένου και οι 185, δηλαδή 31%, είναι δημόσιου θρησκευτικού περιεχομένου. Από το σύνολο των χρησμών, οι 388, δηλαδή το 64%, αφορούσαν θέματα άμεσα σχετιζόμενα με την πορεία της αρχαίας ελληνικής ιστορίας.

Φυσικά, η επιρροή επίκοιλλε από εποχή σε εποχή. Αρχικά, η ακτινοβολία ήταν περιορισμένη. Η μαντική λατρεία θα πρέπει να προϋπήρχε πριν ακόμη και από την«έλευση» του Απόλλωνος, και ίσως αυτό να υπήρξε η αφορμή για την οποία ο συγκεκριμένος θεός «εγκαταστάθηκε» στους Δελφούς. Η μαντική διαδικασία ελάμβανε χώρα μέσα σε κάποιο σπήλαιο (άντρον), είχε λαϊκό χαρακτήρα και δεν είχε τεθεί ακόμα υπό τον έλεγχο κάποιας κρατικής εξουσίας. Πάντως, έχουν βρεθεί πρώιμα αναθήματα στο ιερό, τα οποία, εκτός από την κυρίως Ελλάδα, προέρχονται και από πιο μακρινές περιοχές, όπως, π.χ., από την Κρήτη και την Κύπρο, και αποτελούν ενδείξεις για πρώιμη διασπορά της φήμης του μαντείου.

Μαντεία και αποικισμός

Η φήμη του μαντείου αναπτύχθηκε σημαντικά με τον ρόλο που έπαιξε κατά τον μεγάλο ελληνικό αποικισμό. Ήδη από τα μέσα του 8ου αι. η κατάκτηση των θαλάσσιων δρόμων, το εμπόριο, αλλά κυρίως τα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν στις ελληνικές πόλεις μεταξύ αντιμαχόμενων αριστοκρατικών γενών, οδήγησαν στη δημιουργία αποικιών στα παράλια όλης της Μεσογείου. Για τον αποικισμό αυτόν και συγκεκριμένα για τις περιοχές που κατευθύνονταν οι άποικοι, για τους αρχηγούς της κάθε αποστολής, για τις πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος κ.ά. πάντα ρωτούσαν το μαντείο, η συμβολή του οποίου υπήρξε καθοριστική.

Βέβαια η άποψη ότι το μαντείο είχε γνώση της κατάστασης ακόμα και μακρινών περιοχών σε όλη τη Μεσόγειο και μπορούσε έτσι να κατευθύνει το κύμα του αποικισμού δεν γίνεται πλέον δεκτή από την έρευνα. Σήμερα πιστεύεται ότι όλη την προεργασία για την αποστολή μιας αποικίας την είχαν κάνει οι ίδιες οι ενδιαφερόμενες πόλεις-κράτη και είχαν θέσει τα στοιχεία αυτά εκ των προτέρων στη διάθεση των ιερέων. Με τον τρόπο αυτόν ο χρησμός ετίθετο υπό τη σκέπη του Απόλλωνος και, φυσικά, η απόφαση που κάλυπτε το θεϊκό κύρος γινόταν ευκολότερα δεκτή από όλους, βουλόμενους και μη. Eτσι, οι Δελφοί όχι μόνο έδωσαν διέξοδο στις ασφυκτικές πολιτικοκοινωνικές συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί στην κυρίως Ελλάδα, αλλά δημιούργησαν και σημαντικούς δεσμούς με τις νέες αποικίες, αποτελώντας πόλο μεγάλης επιρροής σε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο.

Μαντείο και διεθνείς σχέσεις

Κατά τον 7ο και 6ο π.Χ. αι., οπότε λαμβάνει χώρα η μεγαλύτερη οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων-κρατών, συνεχίζεται και εξελίσσεται ακόμη περισσότερο ο ρόλος των Δελφών και του μαντείου. Οι πληροφορίες του Ηροδότου για χρησμούς που δόθηκαν σε βασιλείς μη ελληνικών περιοχών, όπως ο Μίδας της Φρυγίας, ο Γύγης και ο Κροίσος της Λυδίας και ο Άμασις της Αιγύπτου, δείχνουν διεύρυνση της ακτινοβολίας του μαντείου σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Παρόλο δε που η αυθεντικότητα των συγκεκριμένων χρησμών έχει πολλαπλώς αμφισβητηθεί, η προσφορά πολύτιμων αναθημάτων των ηγεμόνων αυτών στους Δελφούς υποδηλώνει τουλάχιστον προσπάθεια προσεταιρισμού της θετικής γνώμης του μαντείου, αλλά και όλων των Ελλήνων στα πολιτικά τους σχέδια.

Η σύνδεση του ιερού με την αμφικτιονία των πόλεων της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδος, που έγινε τον 7ο ή τον 6ο αι. π.Χ., έδωσε τη δυνατότητα στους Δελφούς να αναδειχθούν και σε πανελλήνιο πολιτικό κέντρο. Έτσι, πολύ συχνά οι αντιμαχόμενοι κατέφευγαν στην Πυθία για την επίλυση των διαφορών τους, δίνοντας τη δυνατότητα στο μαντείο να παρεμβαίνει ως διαιτητής σε πολλές διαμάχες μεταξύ των πόλεων-κρατών, φαινόμενο που απαντάται για πρώτη φορά στην ιστορία του πολιτισμού. Επίσης, συχνά ρωτούσαν αν έπρεπε να ξεκινήσουν κάποια εκστρατεία, αν ήταν καλύτερο να συνάψουν ειρήνη, με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να αποφύγουν τα δεινά ενός πολέμου ή μιας καταστροφικής θεομηνίας. Με τον τρόπο αυτόν το μαντείο κατόρθωσε να παίζει σπουδαίο ρόλο στην πολιτική σκηνή της αρχαίας Ελλάδος, κυρίως από τον 6ο έως τον 4ο αι. π.Χ.

Μαντείο και εσωτερική πολιτική

Κρίνοντας από τον μεγάλο αριθμό των χρησμών θρησκευτικού περιεχομένου, αντιλαμβανόμαστε πως ένας συνήθης τρόπος παρέμβασης του μαντείου σε εσωτερικά θέματα των πόλεων-κρατών ήταν και οι αποφάσεις που σχετίζονταν με την εγκαθίδρυση νέων λατρειών. Τις πολλές σχετικές ερωτήσεις προς την Πυθία τις προκαλούσαν συνήθως διάφορα καταστροφικά συμβάντα, όπως επιδημίες, ανομβρία, κακές χρονιές για σπαρτά και ζώα κ.λπ. Ο Απόλλων συμβούλευε τότε ποιους θεούς ή ήρωες να τιμήσουν, ποια παλιά ξεχασμένη λατρεία να επαναφέρουν, σε ποιον να απευθυνθούν για να τους καθάρει από το μίασμα που προκάλεσε το κακό.

Σημαντικότερος όμως υπήρξε ο ρόλος των μαντείων στη διαμόρφωση και εξέλιξη της νομοθεσίας και των πολιτευμάτων στις αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη, με τη στήριξη που έδωσαν, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, σε καινοτομίες που σταδιακά οδήγησαν στην κατάκτηση της δημοκρατίας. Γνωρίζουμε ότι οι Δελφοί ρωτήθηκαν για την έγκριση της«ρήτρας του Λυκούργου», που έθεσε τις βάσεις του σπαρτιατικού πολιτεύματος, καθώς και για τους νόμους του Σόλωνος, που έφεραν τη συνδιαλλαγή μεταξύ των αντιμαχόμενων πολιτικών ομάδων στην Αθήνα του πρώιμου 6ου αι. π.Χ.

Ακόμη, το μαντείο συνέβαλε ξεκάθαρα στην εγκαθίδρυση της αθηναϊκής δημοκρατίας, προκαλώντας τη σπαρτιατική στρατιωτική συνδρομή προς την πλευρά του Κλεισθένους. Και αμέσως μετά, όταν ο Κλεισθένης προσπάθησε να ανακατανείμει το κοινωνικό σώμα με τη δημιουργία των δέκα νέων αθηναϊκών φυλών, μέτρο που ασφαλώς θα αντιμετώπιζε πολλές αντιδράσεις από την πλευρά των αριστοκρατών, χρησιμοποίησε και πάλι τη βοήθεια του μαντείου: Έστειλε στους Δελφούς κατάλογο με τα ονόματα 50 ή 100 μυθικών Αθηναίων ηρώων, για να διαλέξει η Πυθία δέκα, με τα οποία θα ονοματίζονταν οι νέες φυλές. Η θετική απάντηση του ιερατείου δήλωνε αυτομάτως και την αποδοχή της καινοτομίας από τον θεό, και με τον τρόπο αυτόν περιόριζε δραστικά τις οποιεσδήποτε πιθανές αντιδράσεις από τους θιγόμενους.

Στην ουσία, δηλαδή, οι πολιτικοί δεν ζητούσαν τίποτε άλλο παρά την επιδοκιμασία του Απόλλωνος στις αποφάσεις τους, οι οποίες με τον τρόπο αυτόν ετίθεντο υπό τη θεία σκέπη και είχαν έτσι μεγάλες πιθανότητες να εφαρμοστούν χωρίς ουσιαστικές αντιδράσεις. Το ότι το μαντείο είχε συνήθως θετική στάση απέναντι σε καινοτομικές προτάσεις οφειλόταν κυρίως σε στάθμιση των πολλών και ποικίλων παραγόντων που επηρέαζαν κάθε φορά την απόφασή του. Υπήρχε όμως και ένα άλλο κριτήριο, που, σταθερό πάντοτε, διείπε τις αποφάσεις του μαντείου των Δελφών:

Μαντείο και ηθική διδασκαλία

Μία από τις βασικές αρχές του μαντείου ήταν η σταθερή προσπάθεια να ημερέψει τα ήθη των ανθρώπων, και σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο. Και αυτό ήταν μία από τις σπουδαιότερες εκπολιτιστικές συμβολές του, που σταδιακά οδήγησε στην κατάκτηση από τους αρχαίους Έλληνες του ανθρωπισμού.

Σε προσωπικό επίπεδο, αυτό επετεύχθη με την επίμονη διδασκαλία του μαντείου ότι ο φόνος δεν ήταν ανάγκη να καθαρθεί και πάλι με το αίμα του φονιά αλλά και με άλλους, ηπιότερους και ανθρωπινότερους τρόπους, όπως η θυσία ενός ζώου, η υποβολή του δράστη σε κάποιες καθαρτήριες τελετές κ.λπ. Αν σκεφτούμε ότι οι κρητικές και μανιάτικες βεντέτες επιβίωναν μέχρι πολύ πρόσφατα, μπορούμε εύκολα να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος αυτής της ηθικής διδασκαλίας των Δελφών σε μια τόσο πρώιμη περίοδο.

Η αντίληψη αυτή για τον κατευνασμό των παθών, τον εξανθρωπισμό των ηθών και τον έλεγχο των βίαιων αντιδράσεων μετεξελίχθηκε σε δογματική αρχή όλης της διδασκαλίας του ιερού και αποτέλεσε θεμελιώδες στοιχείο στις αποφάσεις του. Γι’ αυτό όλοι οι χρησμοί διαπνέονται από ήμερο ανθρώπινο λόγο, που εκφράζει την ηθική απολλώνεια διδασκαλία. Αυτή δηλωνόταν συμπυκνωμένη στα ρητά που ήταν γραμμένα από τον 6ο ήδη αι. στους τοίχους του προνάου του ναού του Απόλλωνος και θεωρήθηκαν εκ των υστέρων ως αποφθέγματα των επτά σοφών. Τα γνωστότερα από αυτά ήταν το «μηδέν άγαν»,δηλαδή να μη γίνεται τίποτε καθ’ υπερβολήν, και το «γνώθι σαυτόν», δηλαδή να προσπαθεί ο καθένας να γνωρίζει τον εαυτό του. Με το πρώτο ρητό, συμβούλευε ο θεός ανθρώπους και πολιτείες να θέτουν το μέτρον, δηλαδή τη μετριοπάθεια και τη σωφροσύνη, ως κριτήρια στις αποφάσεις τους, διδάσκοντάς τους να γνωρίζουν τα όρια που δεν πρέπει να υπερβούν στις αποφάσεις της ζωής, γιατί κινδύνευαν να γίνουν υβριστές. Και, φυσικά, ο καλύτερος τρόπος να μαθαίνει κανείς τα όριά του εμπεριέχεται στο δεύτερο ρητό, στην αυτογνωσία, που οδηγεί στη επίγνωση της προσωπικής ευθύνης και στην επιλογή της συνειδητής ζωής.

Στο κεντρικό, επομένως, σημείο της απολλώνειας διδασκαλίας, που εκφράζεται μέσω του μαντείου και των χρησμών, στέκονται δύο βασικότατες αντιλήψεις της αρχαίας ελληνικής σοφίας, το μέτρο και η αυτογνωσία, που, όχι τυχαία, αποτελούν ταυτοχρόνως και δύο από τις θεμελιώδεις αρχές σε όλη την πορεία του ανθρώπινου γένους.

Παρά τις πολυετείς έρευνες και τις χιλιάδες των σελίδων που έχουν γραφτεί για το θέμα, δεν είναι εύκολο να απαντήσει κανείς ξεκάθαρα για το τι ακριβώς γινόταν στους Δελφούς. Οι απόψεις των ερευνητών κυμαίνονται ανάμεσα σε δύο άκρα: Στο ένα βρίσκονται οι απόλυτοι πραγματιστές, που ισχυρίζονται ότι όλη η διαδικασία δεν ήταν παρά μια καλοστημένη επιχείρηση που εκμεταλλευόταν την άγνοια, την ευπιστία και την προκατάληψη των αρχαίων. Για να ισχύει αυτό, προϋποθέτει την καθολική βλακεία των Ελλήνων, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Χρ. Καρούζος, κάτι το οποίο δεν πιστοποιείται από άλλα φαινόμενα και δράσεις του αρχαίου κόσμου. Στο άλλο άκρο βρίσκονται οι οπαδοί του εσωτερισμού, που πιστεύουν ότι οι Πυθίες ήταν πραγματικά διάμεσα (μέντιουμ), που έχοντας τη δυνατότητα να επικοινωνούν με την «άλλη πλευρά», μπορούσαν και να προβλέπουν κατά κάποιο τρόπο το μέλλον. Η αλήθεια, όπως σε όλα τα πράγματα, θα πρέπει να βρισκόταν κάπου στη μέση. Και αυτήν θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε παρακάτω, αναφέροντας μια σειρά από δεδομένα, που θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του όποιος θα ήθελε να προσεγγίσει καλύτερα το φαινόμενο.

Ο αρχαίος κόσμος ζούσε σε μιαν ατμόσφαιρα δεισιδαιμονίας και είχε μεγάλη δίψα, ασχέτως μορφωτικού επιπέδου, για συγκεκριμένη καθοδήγηση είτε στα καθημερινά του προβλήματα είτε στις μεγάλες ιστορικές αποφάσεις. Στην αρχαία ελληνική θρησκεία δεν υπήρχαν ιερές γραφές, όπως, π.χ., η Βίβλος στον ιουδαϊσμό, όπου να είναι εκπεφρασμένη η βούληση του θείου και οι βασικές αρχές της ζωής των ανθρώπων. Οι ιερείς των ολυμπίων θεών δεν έδιναν συμβουλές ούτε άκουγαν εξομολογήσεις. Ήταν μόνον υπεύθυνοι για την τέλεση των θυσιών και των άλλων ιεροτελεστιών. Έτσι, οι πολιτείες ή τα άτομα αναζητούσαν συνεχώς καθοδήγηση από τους θεούς μέσω της μαντικής και, κατά συνέπειαν, τα μαντεία υπήρξαν οι φυσικοί δέκτες της αγωνίας και των ανθρώπων αλλά και των πόλεων – κρατών για βοήθεια.

Η Πυθία, η γυναίκα που αποτελούσε το διάμεσο μεταξύ του θεού και των πιστών, δεν ήταν τυχαία. Θα πρέπει να ήταν ένα υπερευαίσθητο πλάσμα, που είχε τη δυνατότητα να περιπίπτει σε κατάσταση καταληπτικής αλλοτρίωσης, όχι μόνο πιστεύοντας ότι επικοινωνεί με τον θεό αλλά πείθοντας και τους άλλους γι’ αυτό. Πιθανότατα οι πρώτες Πυθίες ή κάποια συγκεκριμένη γυναίκα των Δελφών να είχε το χάρισμα αυτό, γεγονός που δημιούργησε την πρώτη φήμη του μαντείου. άλλωστε, η επιλογή των Πυθιών από το ιερατείο θα πρέπει να σχετιζόταν με την πίστη και την αφοσίωσή τους στη λατρεία του Απόλλωνος, γι’ αυτό και γινόταν μόνο από τη γύρω περιοχή. Ο εκεί πληθυσμός θα πρέπει να διαβιούσε σε ατμόσφαιρα άκρου σεβασμού προς τον θεό. Η βεβαιότητα ότι ο Απόλλων θεωρούσε τη μελλοντική Πυθία εκλεκτή του ασφαλώς θα επηρέαζε την ψυχολογία ορισμένων γυναικών, καλλιεργώντας ένα είδος προδιάθεσης για την κατάκτηση του αξιώματος. Δεν είναι απίθανο ακόμη, για την επιλογή της νέας Πυθίας να ακολουθούσαν μια διαδικασία όπως αυτή που γίνεται για την επιλογή ενός θρησκευτικού ηγέτη, όπως π.χ. του νέου Δαλάι Λάμα στη θιβετιανή θρησκεία. Να επέλεγαν δηλαδή ένα μικρό κορίτσι, που να μεγάλωνε με την αναγκαία θεωρητική και πρακτική διδασκαλία, έτσι ώστε να μπορεί επάξια να αναλάβει υπηρεσία στον ναό, μόλις πέθαινε η προηγούμενη ιέρεια.

Το ιερατείο των Δελφών, που έκανε και την τελική καταγραφή και σύνθεση των χρησμών, αποτελούνταν από ικανούς και έμπειρους ανθρώπους. Ο Πλούταρχος, ιερέας στους Δελφούς τον 2ο μ.Χ. αι., που το επίπεδό του το γνωρίζουμε απευθείας από τα κείμενά του, δεν ήταν μεμονωμένη περίπτωση. Οι ιερείς θα πρέπει να κατείχαν ακόμη γνώσεις ψυχολογίας για τις προσωπικές υποθέσεις, ενώ για τους χρησμούς που αναφέρονταν σε μακρινές περιοχές (π.χ. αποικισμός) καθώς και για απαντήσεις σε διεθνή θέματα, θα πρέπει να γνώριζαν τη μυθολογία και ιστορία του κάθε τόπου, καθώς και τις γεωγραφικές, πολιτικές και κοινωνικές του συνθήκες. Πιθανότατα επίσης να ενημερώνονταν εκ των προτέρων από τους ενδιαφερομένους για θέματα που δεν γνώριζαν.

Σημαντικό ρόλο στη μαντική διαδικασία έπαιζαν και οι πρόξενοι. Αυτοί ήταν κάτοικοι των Δελφών και λειτουργούσαν ως αντιπρόσωποι συγκεκριμένων πόλεων, έχοντας ως καθήκον να καθοδηγούν τους προσκυνητές και να τους βοηθούν σε όλες τις φάσεις της μαντικής διαδικασίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κατά τον συγχρωτισμό τους στους Δελφούς οι ενδιαφερόμενοι θα ανακρίνονταν διακριτικά από τους προξένους, που θα μπορούσαν να αντλήσουν έτσι πληροφορίες για την κατάστασή τους, το πρόβλημα που τους απασχολούσε κ.λπ. Oλα αυτά θα διοχετεύονταν στους ιερείς, οι οποίοι ασφαλώς θα τις ελάμβαναν υπόψη τους κατά την τελική σύνταξη του χρησμού.

Οι χρησμοί ήταν συνήθως πάρα πολύ γενικοί και αμφίσημοι, αφήνοντας μεγάλα περιθώρια ερμηνείας τους. Οι ιερείς είχαν μακρά πείρα στην τέχνη της αόριστης, γριφώδους, αντιφατικής, ακόμα και πολυσήμαντης διατύπωσης των λόγων της Πυθίας. Συνήθως οι χρησμοί αυτοί είχαν ανάγκη περαιτέρω ερμηνείας, εργασία για την οποία οι χρησμολήπτες, μόλις επέστρεφαν στην πατρίδα τους, κατέφευγαν σε τοπικούς χρησμολόγους και εξηγητές.

Παράπονα των πιστών ότι ο θεός τούς παραπλάνησε με τα «σκοτεινά» και δυσερμήνευτα λόγια του, αναφέρονται πολλά από τους αρχαίους ιστορικούς. Αλλά στο τέλος ο θεός αποδεικνυόταν πάντοτε αληθινός, γιατί τελικά βρισκόταν μια διαφορετική ερμηνεία απ’ αυτήν που είχε αρχικά πιστέψει ο μαντευόμενος. Έτσι, το λάθος δεν το απέδιδαν ποτέ στον θεό, αλλά στους ανθρώπους που είχαν παρερμηνεύσει τα λόγια του. Αυτό μπορεί να μην ικανοποιούσε τελικά τον ενδιαφερόμενο αλλά ασφαλώς γινόταν πιστευτό από τον πολύ κόσμο.

Τέλος, ακόμα και αν, παρ’ όλ’ αυτά, οι χρησμοί αποδεικνύονταν λανθασμένοι, το ίδιο το ιερατείο ή οι τοπικοί χρησμολόγοι κυκλοφορούσαν ψευδοχρησμούς ή μυθικά γεγονότα με τα οποία προσπαθούσαν να δώσουν πειστική εξήγηση για τη μαντική απάντηση της Πυθίας. Πρόκειται για τους χρησμούς που έχουν ονομαστεί υστερομαντείες ή εκ των υστέρων προφητείες, φαινόμενο σύνηθες, αν κρίνουμε από την πληθώρα τους σε όλη την αρχαία γραμματεία.

Είναι πάντως αδιαμφισβήτητη και συνάγεται από όλες τις αρχαίες πηγές που αναφέρονται στο θέμα, τουλάχιστον κατά τους αρχαϊκούς και τους κλασικούς χρόνους, η βαρύτητα και το κύρος των χρησμών στη ζωή και των πολιτειών και των ανθρώπων, από τους πιο απλοϊκούς ώς τους πιο πεπαιδευμένους. Αυτό ήταν φυσικά απόρροια της βαθιάς πίστης τους στην παρουσία του θεού και στην αλήθεια των λόγων του. Η αντίληψη αυτή, καθώς και η πεποίθηση ότι οι άνθρωποι δεν κατανοούν εύκολα και αμέσως τη βούληση των θεών, ήταν που προστάτευαν το κύρος του μαντείου και σε στιγμές αστοχίας. Ο Ηράκλειτος μας δίνει και εδώ το κλειδί για να εξηγήσουμε αυτήν την ακλόνητη πίστη των αρχαίων στους χρησμούς του Απόλλωνος: «Ὁ ἄναξ οὐ τό μαντεῖον ἐστι τό ἐν Δελφοῖς, οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλά σημαίνει»/ Ο βασιλιάς που έχει το μαντείο του στους Δελφούς ούτε μιλάει καθαρά ούτε κρύβει· μόνο δείχνει σημάδια. Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται, όπως και σε όλες τις εποχές, στο γεγονός ότι εκείνοι που πρέπει να κατανοήσουν τα θεϊκά σημάδια δεν είναι θεοί, αλλά άνθρωποι.
[ekivolos.gr]

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΔΟΥΣΕΣ

Μέδουσες ή ζελέ είναι θαλάσσια ασπόνδυλα της συνομοταξία Κνιδόζωα.

Είναι χαρακτηρίζεται ως ελεύθερο κολύμπι θαλάσσια ζώα που αποτελείται από μια ζελατινώδη ομπρέλα σχήμα καμπάνας και σύροντας τα πλοκάμια.

Μέδουσες είναι να μην τα ψάρια και σχετίζονται με τα κοράλλια και ανεμώνες.

Μέδουσες έχουν περιπλανιόταν στις θάλασσες για τουλάχιστον 500 εκατομμύρια χρόνια, και πιθανώς 700 εκατομμύρια χρόνια ή περισσότερο, που τους καθιστά το παλαιότερο ζώο πολλαπλών οργάνων .

Μέδουσες είναι που βρέθηκαν σε όλους τους ωκεανούς, από την επιφάνεια προς το βάθος της θάλασσας. Είναι ακόμη βρίσκονται σε ορισμένες λίμνες γλυκού νερού και λίμνες.

Οι περισσότερες μέδουσες βρίσκονται σε ζεστά, ρηχά παράκτια ύδατα, αλλά υπάρχουν μερικά είδη που ζουν στα κρύα βάθη των 30.000 ποδιών.

Υπάρχουν περίπου 2.000 διαφορετικά είδη μεδουσών που έχουν εντοπιστεί.

Αυτές οι 2.000 είδη μεδουσών μπορεί να χωριστεί σε τέσσερις διαφορετικές ομάδες : Scyphozoa, Staurozoa, Cubozoa και Hydrozoa.

Υπάρχουν πάνω από 200 είδη Scyphozoa (μερικές φορές ονομάζεται αληθινή μέδουσες, αν και δεν είναι τίποτα περισσότερο πραγματικά μέδουσες από τους άλλους), περίπου 50 είδη Staurozoa(καταδιώκεται μέδουσες), περίπου 20 είδη Cubozoa (μέδουσες κουτί), και το Hydrozoa περιλαμβάνει περίπου 1000-1500 είδη που παράγουν medusae (υπάρχουν πολλά άλλα είδη υδρόζωα που δεν παράγουν medusae).

Jellyfish διάρκεια ζωής τυπικά κυμαίνονται από μερικές ώρες έως μερικούς μήνες ? υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι τα είδη βαθέων υδάτων μπορεί να ζήσει με τη σειρά του χρόνια.

Ένα ασυνήθιστο Turritopsis dohrnii , η αθάνατη μέδουσα , είναι ένα είδος μικρής, βιολογικά αθάνατημέδουσα που βρέθηκαν στη Μεσόγειο Θάλασσα και στα νερά της Ιαπωνίας. Η αθάνατη μέδουσα είναι σε θέση να κύκλο από ένα ώριμο ενήλικα πίσω σε ένα ανώριμο στάδιο πολύποδα έναν απεριόριστο αριθμό των φορών που σημαίνει ότι θα φαίνεται να είναι αδύνατο να πεθάνουν από γηρατειά.

Οι περισσότεροι μέδουσα κυμαίνονται από 1 εκατοστό (0,4 ίντσες) έως περίπου 40 εκατοστά (16 ίντσες), αν και η μικρότερη είναι μεγάλη μόνο ένα χιλιοστόμετρο!

Η χαίτη μέδουσες λέοντος ( cyanea Capillata ), επίσης γνωστός ως ο γίγαντας μέδουσες ή ζελέ για τα μαλλιά, είναι το μεγαλύτερο γνωστό είδος των μεδουσών . Οι μεγαλύτερες καταγράφονται δείγμα βρέθηκε, ξεβράστηκαν στην ακτή του Κόλπου της Μασσαχουσέττης το 1870, είχε ένα κουδούνι με διάμετρο 2,3 μέτρα (7 ft 6 in) και πλοκάμια 37,0 μέτρα (121,4 πόδια)? Στο 37,0 μέτρα (121,4 πόδια) ήταν μεγαλύτερη από ό, τι ένα μπλε φάλαινα και θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες γνωστές ζώα στον κόσμο.

Μερικά μέδουσες είναι σαφείς, αλλά άλλοι είναι σε έντονα χρώματα όπως το ροζ, κίτρινο, μπλε, και μοβ, και συχνά είναι φωταύγειας .

Πολλές μέδουσες έχουν βιοφωταυγείς όργανα , τα οποία εκπέμπουν φως. Αυτό το φως μπορεί να τους βοηθήσει σε μια σειρά από διαφορετικούς τρόπους, όπως η προσέλκυση θήραμα ή αποσπούν την προσοχή τους θηρευτές.

Μόνο περίπου πέντε τοις εκατό του σώματος ενός μέδουσες είναι στερεά ύλη? το υπόλοιπο είναι νερό.

Ενώ μέδουσες δεν έχουν εγκέφαλο ή την καρδιά, έχουν ένα στοιχειώδες νευρικό σύστημα με τους υποδοχείς που ανιχνεύουν το φως, τις δονήσεις και τις χημικές ουσίες στο νερό . Αυτές οι δυνατότητες, μαζί με την αίσθηση της βαρύτητας, επιτρέπουν τη μέδουσα να προσανατολίσουν και να καθοδηγήσουν το ίδιο στο νερό.

Η μέδουσα κουτί είναι μοναδική, επειδή έχει 24 μάτια, τέσσερα παράλληλα εγκεφάλους, και 60 του πρωκτού περιοχές. Δύο από τα μάτια του μπορούν να δουν το χρώμα. Είναι επίσης ένα από τα ζώα στον κόσμο που έχει θέα 360 μοιρών από τον περιβάλλοντα χώρο.

Jellyfish δεν αναπνέει σε ένα τυπικό τρόπο , καθώς δεν έχουν το αναπνευστικό σύστημα? Εξαιρετικά λεπτές μεμβράνες τους είναι σε θέση να διαχέονται οξυγόνο στα κύτταρα τους από το νερό γύρω τους . Λόγω της φυσικής μακιγιάζ τους, μέδουσες απαιτούν στην πραγματικότητα πολύ λιγότερο οξυγόνο από ό, τι πολλά άλλα πλάσματα της θάλασσας.

Μέδουσες χρησιμοποιήσετε τσούξιμο κύτταρα για τους πλοκάμια τόσο τη σύλληψη των τροφίμων καιτην προστασία τους από τα αρπακτικά ζώα . Αυτά τσούξιμο κύτταρα διαπερνούν τη σάρκα σαν μικροσκοπική βελάκια και παραμένουν ενεργά ακόμα και μετά το ζώο είναι νεκρό.

Μέδουσες είναι παθητική σαρκοφάγα , που τρέφονται με πλαγκτόν, τα καρκινοειδή, τα αυγά των ψαριών, μικρά ψάρια και άλλα μέδουσες.

Όταν η μέδουσα έχει φάει και χωνεύεται το θήραμα, τα απόβλητα απελευθερώνεται μέσω αυτής της τρύπας, ή «στόμα».

Η ομπρέλα-όπως σώματα των μεδουσών τους επιτρέπουν να πάλλεται το δρόμο τους γύρω από το νερό . Αυτή η μοναδική κίνηση ονομάζεται παθητική ενέργεια ανακατάληψη, και κάνει μέδουσες τιςπιο ενεργειακά αποδοτικές κολυμβητές , επιτρέποντάς τους να ταξιδέψουν 30 τοις εκατό μακρύτερα ανά κύκλο κολύμπι από ό, τι διαφορετικά θα ήταν σε θέση να.

Κύριο της μέδουσας μηχανισμούς άμυνας είναι τσιμπήματα και διαφανές σώμα του, το οποίο το καθιστά εύκολο για να κρύψει.

Παρά δηλητηριώδη άμυνες τους, μέδουσες έχουν πολλά αρπακτικά ζώα . Καρχαρίες, ο τόνος, ο ξιφίας,θαλάσσιες χελώνες έχουν, ακόμη και ο σολομός είναι γνωστό ότι λυμαίνονται την μέδουσες.

Μια ομάδα των μεδουσών ονομάζεται μια άνθιση, ένα σμήνος, ή ένα χαστούκι . Μια μεγάλη άνθιση μπορεί να περιέχει 100.000 μέδουσες .

Μέδουσες αναπαραγωγή περιλαμβάνει διάφορα στάδια . Στον ενήλικα, ή μέδουσα, το στάδιο της μέδουσες, μπορούν να αναπαράγονται φυλετικά με την απελευθέρωση του σπέρματος και τα αυγά μέσα στο νερό, σχηματίζοντας ένα planula. Σε αυτό το στάδιο νύμφης της ζωής μέδουσα, τα άγκιστρα planula πάνω στο κάτω μέρος μιας ομαλής βράχο ή άλλη κατασκευή και μεγαλώνει σε ένα άλλο στάδιο της μέδουσα ζωής, ο πολύποδας - το οποίο μοιάζει με ένα μικροσκοπικό θάλασσα ανεμώνη. Κατά το στάδιο αυτό, το οποίο μπορεί να διαρκέσει για αρκετούς μήνες ή χρόνια, ασεξουαλική αναπαραγωγή συμβαίνει. Οι πολύποδες τον εαυτό τους και οφθαλμός, ή strobilate κλωνοποίηση, σε ένα άλλο στάδιο της ζωής μέδουσες, που ονομάζεται Εφύρα. Είναι αυτή η μορφή που φυτρώνει στην μέδουσες ενηλίκων μέδουσα.

Μερικά είδη μπορούν να παράγουν νέα medusae από τους εκκολαπτόμενους απευθείας από το medusan στάδιο. Μερικά hydromedusae αναπαράγουν από σχάση (διάσπαση στο μισό). Λίγα παραλείπουν τα planula, φάσεις πολύποδα και Εφύρα και να παράγει νέα medusae απευθείας από τα αυγά.

Περιβαλλοντικό στρες μπορεί να αυξήσει σμήνη μεδουσών . Μέδουσες είναι ένα από τα πολύ λίγα πλάσματα που μπορούν να προσαρμοστούν σε ωκεανό νεκρές ζώνες ή ζώνες όπου υπάρχει λίγο οξυγόνο και πολλά ρύπανσης. Υπάρχουν πάνω από 400 θαλάσσια νεκρές ζώνες στον κόσμο

Μέδουσες είναι επιθετικοί αποικιοκράτες . Οκτώ χρόνια μετά την χτένα μέδουσες εισήχθησαν στη Μαύρη
Θάλασσα το 1982, που ανήλθαν συνολικά σε περίπου 900 εκατομμύρια τόνους. Μέδουσες έχουν προκαλέσει $ 350 εκατομμύρια σε απώλειες για την αλιεία και τον τουρισμό της Μαύρης Θάλασσας.

Περίπου 70 είδη μεδουσών μπορεί να βλάψει τους ανθρώπους ? Το κουτί μέδουσες ( Chironex fleckeri) [φωτογραφία παρακάτω] είναι το πιο επικίνδυνο και το πιο δηλητηριώδες θαλάσσιο πλάσμα, μπορεί να σκοτώσει ένα άτομο μέσα σε μόλις λίγα λεπτά.

Κατά μέσο όρο, οι μέδουσες να σκοτώσει περισσότερους ανθρώπους από ό, τι οι καρχαρίες .

Καβούρια έχουν μερικές φορές δει κρεμάσματος μια βόλτα σε ένα μέδουσες. Το σκληρό, εξωτερικό κέλυφος του καβουριού που προστατεύει από το τσίμπημα της μέδουσας. Το καβούρι, επίσης, συνήθως πιάνει λίγο από το φαγητό οι παγίδες μέδουσες.

Οι αλιείς συγκομιδή μέδουσα για το κολλαγόνο τους , η οποία έχει πολλές ιατρικές χρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

Οι Κινέζοι έχουν αλιευθεί μέδουσες για 1.700 χρόνια. Θεωρούνται μια λιχουδιά και χρησιμοποιούνται στην κινεζική ιατρική.

Μέδουσες έχουν την ευθύνη για τη διακοπή προσωρινά κάτω από ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στην Ιαπωνία μετά θα κολλήσει στο σύστημα ψύξης του.

Σε αντίθεση με δημοφιλή πεποίθηση, ούρηση σε ένα τσίμπημα μέδουσας είναι αναποτελεσματική .Αντ 'αυτού, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να πάρετε έξω από το νερό αμέσως και πλύνετε με αλμυρό νερό (όχι φρέσκο ​​νερό). Θαλασσινό νερό θα απενεργοποιήσει τις τσούξιμο κύτταρα, ενώ νωπά ή το νερό της βρύσης θα τα επανενεργοποιήσει. Ο καλύτερος τρόπος για να αφαιρέσετε τα κύτταρα είναι με κάτι, όπως μια πιστωτική κάρτα.

Ένας ενήλικος μέδουσες ονομάζεται μια " Μέδουσα ", μετά την Ελληνική τέρας Μέδουσα που είχε το φίδι για τα μαλλιά
.Interesting facts about jellyfish | Just Fun Facts

justfunfacts.com