Διαχείριση ελαιόδεντρων μετά από Φωτιά

Διαχείριση ελαιόδεντρων μετά από Φωτιά

Πολλές φωτιές και φέτος το καλοκαίρι, οπότε πολλοί αγρότες επλήγησαν και είδαν το εισόδημά τους να εξανεμίζεται... και μιας το πιο καλλιεργούμενο είδος στην  Ελλάδα είναι η ελιά, ας δούμε ένα ενδιαφέρον άρθρο του γεωπόνου, κου Παπασταύρου Α.

Μετά από μία πυρκαγιά η εικόνα των φυτών που έχουν πληγεί από αυτή είναι απογοητευτική και πολλοί καλλιεργητές πιστεύουν ότι όλα έχουν τελειώσει.

Ωστόσο η πραγματικότητα για ορισμένα είδη φυτών είναι διαφορετική και είναι εκπληκτική η ικανότητά τους να επανέρχονται, ιδιαίτερα όταν παρεμβληθούν και οι κατάλληλες ανθρώπινες ενέργειες.

Η ελιά ανήκει σε αυτή την κατηγορία και επειδή κατέχει την πλειοψηφία των ελληνικών εκτάσεων δεν είναι λίγες οι φορές που έχω βρεθεί αντιμέτωπος με ερωτήσεις καλλιεργητών για τις δέουσες ενέργειες.

Καταρχάς πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η ικανότητα ανάκαμψης των δένδρων από φωτιά εξαρτάται από την ένταση της φωτιάς, το μέγεθος-ηλικία του δένδρου, την ένταση της υδατικής καταπόνησης πριν και μετά το γεγονός της πυρκαγιάς, καθώς και τον αριθμό των κλάδων που εμφανίζονται άθικτοι πάνω από το σημείο τομής μεταξύ εμβολίου και υποκειμένου. Αν τα ελαιόδενδρα προέρχονται από μοσχεύματα τότε μετράμε και τυχόν παραφυάδες που προέρχονται από τη βάση του κορμού.

Σε επίπεδο ελαιώνα μας ενδιαφέρει και ο αριθμός των κορμών που έμειναν ανεπηρέαστοι από την φωτιά.

Οι εργασίες ανάκαμψης των ελαιοδένδρων μετά από φωτιά περιλαμβάνει κλάδεμα, αντικατάσταση ή και επισκευή του αρδευτικού συστήματος, διαχείριση θρέψης και απαραίτητα υπομονή εκ μέρους του καλλιεργητή. Η ελιά μετά την πάροδο ενός χρονικού διαστήματος δίνει νέους βλαστούς που συνιστούν τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης.

Κατόπιν ακολουθεί η εκτίμηση βιωσιμότητας του ελαιώνα η οποία σχετίζεται με τον αριθμό των δένδρων που έχουν καταφέρει να επιβιώσουν.

Θάνατος

Ο πλήρης θάνατος των δένδρων του ελαιώνα από πυρκαγιά είναι πιο πιθανό να συμβεί σε νεαρές φυτείες, που πρακτικά σημαίνει ότι η διάμετρος των βλαστών είναι κάτω από 20 χιλιοστά.

Επίσης, χαμηλά ύψη βροχής πριν συμβεί η πυρκαγιά φαίνεται να συμβάλλουν στην αδυναμία ανάκαμψης των δένδρων και τελικά οδηγούνται στον θάνατο.
Εκτίμηση και ανάκαμψη

Το κλάδεμα των ζημιωθέντων δένδρων δεν πρέπει να λάβει χώρα πριν αρχίσει η νέα ανάπτυξη. Αν τα δένδρα είναι εμβολιασμένα σιγουρευτείτε ότι η νέα ανάπτυξη σχηματίζεται από βλάστηση πάνω από το σημείο τομής του εμβολιασμού.

Δένδρα προερχόμενα από μοσχεύματα μπορούν να σχηματίσουν νέα βλάστηση από οποιοδήποτε σημείο έκπτυξης, ακόμα και από τη βάση του κορμού. Ο χρόνος που απαιτείται για την εμφάνιση νέας βλάστησης είναι περίπου 2 εβδομάδες σύμφωνα με τους Sheldon & Sinclair (2000).

Η άρδευση επιταχύνει τον χρόνο που απαιτείται για να επιτευχθεί ξανά η πλήρης απόδοση των ελαιοδέντρων, αλλά ίσως πρέπει να εφαρμόζονται μικρότερες ποσότητες νερού σε σχέση με την πρότερη της φωτιάς περίοδο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα δένδρα που βρίσκονται στη φάση ανάκαμψης φέρουν μικρότερη επιφάνεια φυλλώματος (λιγότερα & μικρότερα φύλλα) οπότε οι υδατικές απαιτήσεις λόγω διαπνοής είναι χαμηλότερες.

Η λίπανση των ελαιόδεντρων είναι δευτερευούσης σημασίας σε σχέση με την άρδευση. Σύμφωνα με τον Paul Vossen του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια τα ζημιωθέντα δένδρα δεν χρειάζονται μεγάλες ποσότητες λιπάσματος εξαιτίας της μικρής αναλογίας φύλλων/ριζών που ούτως ή άλλως προωθεί τη ζωηρή βλαστική ανάπτυξη. Επιπλέον προσθήκη λιπασμάτων θα δυσκολέψει τον επαναδιαμόρφωση των δένδρων.

Παράλληλα η υπερβολική προώθηση της βλάστησης μέσω των λιπασμάτων θα καθυστερούσε την είσοδο στην καρποφορία, γεγονός αρνητικό για τα ελαιόδενδρα.

Κλάδεμα

Συνήθως το κλάδεμα των ελαιόδεντρων μετά από πυρκαγιά ταυτίζεται με το κλάδεμα που λαμβάνει χώρα κατά την εγκατάσταση του ελαιώνα, τα πρώτα χρόνια ζωής του. Ενίοτε τα δένδρα που επιβιώνουν της φωτιάς εμφανίζουν τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης από την πιο ψυχρή πλευρά τους κατά τη διάρκεια της φωτιάς.

Είναι σημαντικό να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των νέων βασικών βραχιόνων ώστε να αντέξουν στη συνέχεια το βάρος της συστάδας και των καρπών. Βασικό μέλημα είναι η αποφυγή σπασιμάτων που τελικά θα κοστίσουν σε απόδοση του ελαιώνα.

πηγή : agronomist.gr

ΤΟ FACEBOOK και ο έλεγχος της σκέψης…

ΤΟ FACEBOOK και ο έλεγχος της σκέψης…

Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε σε μπλογκ του ίδιου του Facebook, η εταιρεία που ίδρυσε ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ έχει ήδη αρχίσει να χρηματοδοτεί διάφορες έρευνες που αναπτύσσουν «αποκωδικοποιητές ομιλίας», των οποίων η λειτουργία συνίσταται στον εντοπισμό όσων προτίθενται να πουν, άρα όσων σκέφτονται έστω στιγμιαία, οι άνθρωποι μέσω των εγκεφαλικών τους μηνυμάτων. Σχετική είναι και η δημοσίευση επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Nature Communications και αφορά μια από τις μελέτες που χρημοτοδοτεί το Facebook και αναφέρεται στον σχεδιασμό μηχανισμών, που «διαβάζουν» εκείνα που προτίθεται να πει ένας άνθρωπος.

Το Facebook διαβεβαιώνει πως εάν η μηχανή ήταν ικανή να αναγνωρίσει μόνον κάποιες νοητικές εντολές, όπως «έναρξη», «επιλογή» και «διαγραφή», ήδη αυτό θα αρκούσε για να εγκαταστήσει νέες μορφές διάδρασης των υποκειμένων με τις συγκεκριμένες και όχι μόνο εφαρμογές. Επίσης, το Facebook υποστηρίζει πως στόχος του είναι να δημιουργήσει μία νέα και μη επεμβατική διεπαφή (interface), η οποία θα επιτρέπει στους χρήστες να γράφουν άμεσα χρησιμοποιώντας τη σκέψη τους, «φανταζόμενοι πως μιλούν οι ίδιοι». Η συνέχεια όμως, είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα ή μάλλον περισσότερο εφιαλτική. Το Facebook επιδιώκει να αναπτύξει ένα φορητό ακουστικό, που θα επιτρέπει στους χρήστες να χρησιμοποιούν τις σκέψεις τους για να ελέγχουν την μουσική, ή να διαδρούν με την εικονική πραγματικότητα. Πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος; Για τον σκοπό αυτό ήδη χρηματοδοτούνται έρευνες για συστήματα που «ακροώνται» τον εγκέφαλο έξω από το κρανίο μέσω οπτικών ινών ή λέιζερ, τα οποία μετρούν τις αλλαγές στη ροή του αίματος, εν είδει φορητού μηχανήματος μαγνητικής τομογραφίας.

Μ’ άλλα λόγια, ο Μεγάλος Αδελφός –η εταιρεία εν προκειμένω και φυσικά οι κρατικοί μηχανισμοί που θα έχουν πρόσβαση στην νέα εντυπωσιακή συλλογή δεδομένων– θα μπορεί να επεξεργάζεται τα εγκεφαλικά κύματα που εκπέμπονται, λόγου χάρη, καθώς κάποιος απλώς περπατά στο δρόμο. «Είναι ένα από τα πρώτα τρανταχτά παραδείγματα τού ότι ένας γίγαντας της τεχνολογίας επιδιώκει να αντλήσει δεδομένα άμεσα από το μυαλό των ανθρώπων», σχολιάζει το MIT Technology Review.

Εδώ φυσικά το «άλμα» είναι τεράστιο, αφού πλέον δεν μιλάμε μόνο για την καταγραφή και επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων που συλλέγονται μέσω των γνωστών εφαρμογών και αφορούν τις προσωπικές προτιμήσεις των χρηστών σε πολλά θέματα, τις δραστηριότητες τους, τις αγορές τους, τα σημεία διασκέδασης ή συνάντησης, τις φωτογραφίες τους, τον κύκλο γνωριμιών τους, αλλά και όσα σκέφτονται και άρα με άμεσο τρόπο όσα προτίθενται να πράξουν την επόμενη «στιγμή».

Προφανώς, λοιπόν, δεν πρόκειται για μια ακόμη «ανακάλυψη» που θα επιτρέψει στην Εταιρεία να εμπορευθεί το «προϊόν» και να αποκομίσει ακόμα μεγαλύτερα κέρδη από τους ποικιλώνυμους ενδιαφερόμενους να αγοράσουν τα «νέα δεδομένα».

Μπορούμε μήπως να φαντασθούμε ένα Κέντρο συλλογής και επεξεργασίας αυτών των «δεδομένων», που θα αποφασίζει σε πραγματικό χρόνο να επέμβει, όταν θα «καταγράφονται κίνδυνοι» για την «δημόσια τάξη και ασφάλεια»;

Μπορεί κάποιος να φαντασθεί ένα πλήθος «μεταλλαγμένων» στην ουσία ανθρώπων, που θα κινείται ελεγχόμενο σε κάθε του κίνηση, σε κάθε του βήμα, σε κάθε του δραστηριότητα;

Μπορούμε να φαντασθούμε το κυνήγι που θα υποστούν οι «ανέγγιχτοι», οι «παλαιοί άνθρωποι» που θα αρνηθούν την «τελική» υποδούλωση του ανθρώπου ως είδος;

Μπορούμε να φαντασθούμε τον Μεγάλο Αδελφό να εκδίδει δελτία μελλοντικών έκτακτων συμβάντων στην τάδε Λεωφόρο, στο τάδε συγκρότημα κατοικιών, ή στην τάδε «κακόφημη» γειτονιά στην οποία έχουν συγκεντρωθεί «άτομα» που σκέφτονται «επικίνδυνα»;

Υπάρχει μήπως οιαδήποτε αμφιβολία ότι η σύμπτυξη ανθρώπου και μηχανής δεν είναι το μέλλον, αλλά ένα εφιαλτικό παρόν, που παρ’ όλα αυτά βιώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι με μεγάλο ενθουσιασμό, αναγνωρίζοντας τις «εξελίξεις» ως το μέγιστο και πλέον ελπιδοφόρο επίτευγμα στην ιστορία της ανθρωπότητας;

Λ.

https://anarchypress.wordpress.com

https://anhsyxia.wordpress.com/

Δημοσιεύτηκε  από τον χρήστη selana

Παιδί – Ανάποδα και θετικά!

Δημοσιεύτηκε από τον/την gynaikaeimai στις Σεπτέμβριος 11, 2019

«Άφησε τον από την αγκαλιά, για να μην ζητάει συνέχεια και κρέμεται από πάνω σου»
«Μην του κάνεις τα χατίρια, για να μην γίνει κακομαθημένο»
«Τιμώρησε τον, για να μάθει πως πρέπει να συμπεριφέρεται έξω»

Εκφράσεις που δηλώνουν μια δράση που πρέπει να κάνουμε σήμερα, με σκοπό να έχουμε ένα αποτέλεσμα αύριο.
Πάμε ανάποδα και θετικά, να δούμε πως ακούγεται:

«Θέλω το παιδί μου να είναι ανεξάρτητο και αυτόνομο, οπότε δεν το παίρνω πολλές αγκαλιές»
«Θέλω το παιδί μου να σέβεται τις ανάγκες των άλλων, οπότε δεν του κάνω τα χατίρια»
«Θέλω το παιδί μου να αποκτήσει κοινωνικές δεξιότητες, οπότε τον τιμωρώ»

Έχει πλάκα, αλλά κάτι δεν ταιριάζει καλά. Ανάποδα λοιπόν και θετικά:

✔️Θέλω το παιδί μου να είναι ανεξάρτητο και αυτόνομο, οπότε του δίνω ασφάλεια στα πρώτα του βήματα για να πετάξει αργότερα
✔️Θέλω το παιδί μου να σέβεται τις ανάγκες των άλλων, οπότε σέβομαι πρωτίστως εγώ τις δικές του (προϋποθέτει να τις γνωρίζω) και των άλλων
✔️Θέλω το παιδί μου να αποκτήσει κοινωνικές δεξιότητες, οπότε γίνομαι παράδειγμα για εκείνο και το κάνω να αισθάνεται ότι ανήκει κάπου, συμμετέχει και είναι ωραία.

Ανάποδα και θετικά…😉

Της Δήμητρας Γούναρη

Parent coach / Υποστήριξη και ενδυνάμωση γονέων

https://gynaikaeimai.com/

Ποιες τροφές με πολλά λιπαρά κάνουν καλό στην υγεία σας

Ποιες τροφές με πολλά λιπαρά κάνουν 

καλό στην υγεία σας

Από τότε που το λίπος “δαιμονοποιήθηκε” στα διατροφικά πρότυπα των τελευταίων δεκαετιών για λόγους που μόνο θέματα υγείας δεν αφορούν, οι άνθρωποι άρχισαν να καταναλώνουν περισσότερη ζάχαρη, υδατάνθρακες και επεξεργασμένες τροφές αντ’ αυτού. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό: η παχυσαρκία έχει εκτοξευτεί παγκοσμίως και ο περισσότερος κόσμος έχει πιο συχνές αρρώστιες.

Σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι, σε πολλές τροφές, το λίπος, συμπεριλαμβανομένων των κορεσμένων λιπαρών, δεν είναι τόσο κακό όσο, ίσως, “σας έχουν κάνει” να πιστέψετε. Πολλά είδη υγιεινών τροφών τυχαίνει να περιέχουν λιπαρές ουσίες, αλλά δεν τις έχει εμποδίσει να επανέλθουν δυναμικά στο προσκήνιο της υγιεινής διατροφής.

Δείτε 6 υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά τροφές, που είναι ταυτόχρονα πολύ καλές για την υγεία σας, εφόσον φυσικά καταναλώνονται με μέτρο, όπως και κάθε άλλη τροφή.

Αβοκάντο: Τα αβοκάντο είναι περίπου 77% λίπος, με πολλές θερμίδες, καθιστώντας τα ακόμη υψηλότερα σε λίπος από ό,τι οι περισσότερες ζωικές τροφές. Αποτελούν όμως εξαιρετική πηγή καλίου (40% περισσότερο από τις μπανάνες) και φυτικών ινών και έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να μειώσουν την LDL (“κακή”) χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια, ενώ αυξάνουν την HDL (“καλή”) χοληστερόλη.

Τυρί: Το τυρί είναι απίστευτα θρεπτικό. Μία τυπική φέτα τυριού περιέχει μια παρόμοια ποσότητα θρεπτικών συστατικών, όπως ένα ποτήρι γάλα. Είναι μια σπουδαία πηγή βιταμινών, μεταλλικών στοιχείων, ποιοτικών πρωτεϊνών και υγιεινών λιπαρών.

Μαύρη σοκολάτα: Η μαύρη σοκολάτα είναι πλούσια σε λιπαρά, αλλά περιέχει πάρα πολλά θρεπτικά συστατικά και αντιοξειδωτικά. Είναι πολύ αποτελεσματική στην βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας.

Αυγά: Τα αυγά είναι από τις πιο θρεπτικές τροφές στον πλανήτη. Παρά το γεγονός ότι έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και χοληστερόλη, είναι απίστευτα θρεπτικά και υγιεινά. Περιέχουν λίγο από σχεδόν κάθε θρεπτικό συστατικό που χρειαζόμαστε. Περιέχουν ακόμη και ισχυρά αντιοξειδωτικά που προστατεύουν τα μάτια, και μεγάλη ποσότητα χολίνης, μιας θρεπτικής ουσίας του εγκεφάλου που το 90% των ανθρώπων δεν παίρνει επαρκώς από την διατροφή του.

Λιπαρά ψάρια: Τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, περιέχουν πάρα πολλές και πολύ σημαντικές θρεπτικές ουσίες, ιδίως ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Η κατανάλωση λιπαρών ψαριών συνδέεται με βελτιωμένη υγεία και μείωση του κινδύνου κάθε είδους ασθενειών.

Ξηροί καρποί: Οι ξηροί καρποί περιέχουν υγιεινά λιπαρά, πρωτεΐνες, βιταμίνη Ε και μαγνήσιο, ενώ είναι από τις καλύτερες πηγές φυτικής πρωτεΐνης. Μελέτες δείχνουν ότι οι ξηροί καρποί έχουν πολλά οφέλη για την υγεία.

https://www.pentapostagma.gr/

Γιγαντιαίο χταπόδι στήνει… καρτέρι σε καρχαρία! Ακολουθεί επική μονομαχία επιβίωσης (βίντεο)

Γιγαντιαίο χταπόδι στήνει… καρτέρι σε 

καρχαρία! 

Ακολουθεί επική μονομαχία επιβίωσης (βίντεο)

Ποιος μπορεί να φανταστεί πως καρχαρίας θα δεχτεί επίθεση από χταπόδι τεραστίων διαστάσεων και θα δώσει μάχη για την επιβίωσή του στο βυθό…

Μοιάζει, λοιπόν, απίστευτο, κανένας θαλάσσιος οργανισμός δεν μπορεί να γλιτώσει από το χταπόδι, το οποίο μπορεί -κυριολεκτικά- να προκαλέσει ασφυξία με τις δυνάμεις του ακόμα και σε έναν μετρίου μεγέθους καρχαρία.

Η μάχη επιβίωσης που θα δείτε στο βίντεο, είναι πραγματικά επική:

</div

https://www.pentapostagma.gr/

Γλευκόζη, αυτή η άγνωστη (μια συνεργασία του Νίκου Νικολάου)

Γλευκόζη, αυτή η άγνωστη 

(μια συνεργασία του Νίκου Νικολάου)

Posted by sarant στο 11 Σεπτεμβρίου, 2019

Εδώ και κάμποσο καιρό έχουμε αρχίσει να δημοσιεύουμε συνεργασίες του φίλου γλωσσολόγου Νίκου Νικολάου. Το σημερινό άρθρο είναι το δωδέκατο αυτής της συνεργασίας. Στο τέλος θα βρείτε ευρετήριο των προηγούμενων άρθρων.

Τη λέξη γλευκόζη μάταια θα την αναζητήσετε στα λεξικά. Ούτε καν γκουγκλίζεται -αν δοκιμάσετε «γλευκόζη» στο γκουγκλ, θα σας ρωτήσει αν εννοείτε «γλυκόζη». Το γιατί είπαμε γλυκόζη και όχι γλευκόζη θα μας το πει σήμερα ο Νικολάου μαζί με άλλα ζητήματα της προφοράς του ύψιλον.

Του δινω λοιπόν τον λόγο -εγώ απλώς πρόσθεσα την εικόνα, που την πήρα από τη Βικιπαίδεια.

Αρχική δημοσίευση εδώ.

Η κανονική απόδοση του ύψιλον, στα αρχαιοελληνικά δάνεια στις δυτικές γλώσσες, είναι ως <y> σε όσες γλώσσες έχουν το γράμμα αυτό στο κανονικό τους ρεπερτόριο. Ισχύει δηλαδή για τα γαλλικά, τα αγγλικά και τα γερμανικά, αλλά όχι τα ιταλικά και τα ισπανικά. Και είναι βέβαια κληρονομιά από τα λατινικά, που και αυτά απέδιδαν το ύψιλον με <y>, γιατί αλλιώς προφερόταν το ύψιλον τω καιρώ εκείνω, και αλλοιώς το <i>. (Και καταπώς έχουμε ξανασχολιάσει εδώ, η διαφορετική προφορά του ύψιλον κράτησε στα ελληνικά μέχρι τουλάχιστον το 1030, και κατά τόπους μέχρι και το δωδέκατο αιώνα.)

Οι φράγκοι αποδέχονται πως η προφορά του ύψιλον στην αττική διάλεκτο, στην κοινή, και στον πρώιμο μεσαίωνα, ήταν ο φθόγγος που το διεθνές φωνητικό αλφάβητο αποδίδει ως, τι άλλο, /y/· διαβάζεται έτσι για παράδειγμα το <y> στα σουηδικά και τα νορβηγικά, αλλά μάλλον θα σας είναι πιο γνώριμος ο φθόγγος ως το γαλλικό <u> ή το γερμανικό <­ü>.

(Η σύμβαση <Χ> αποδίδει το γράμμα στη γλωσσολογία, σε αντίθεση με το /X/, που αποδίδει το φώνημα, και το [X] που αποδίδει το φθόγγο. Βέβαια οι περισσότεροι γλωσσολόγοι αποφεύγουν να ασχοληθούν με τη γραφή της γλώσσας, οπότε η σύμβαση <Χ> σε ελάχιστους γλωσσολόγους είναι γνωστή.)

Στα γερμανικά και το <y> προφέρεται έτσι: το Hypothese προφέρεται σαν να γραφόταν Hüpotese. Τυχαίνει και στα παλαιοαγγλικά να είχε αυτήν την αξία το <y>: το church «εκκλησία» προέρχεται από το παλαιοαγγλικό cyrice, το κυριακόν δώμα. Αλλά στα παλαιογαλλικά ήδη έτυχε το <y> να προφέρεται σαν το <i> και όχι το <u>. Και έτσι τα γαλλικά και τα αγγλικά (που δέχτηκαν γαλλική ορθογραφία όταν εισέβαλαν οι Νορμανδοί) το προφέρουν /i/. Οι γάλλοι προφέρουν το Hypothèse σαν να γραφόταν Ipotese.

Αν και βέβαια τα αγγλικά έχουν τη μουρλαμάρα να προφέρουν το μακρό /i/ σαν /ai/ (όρα Μεγάλη Φωνηεντική Μεταβολή), και την ακόμα πιο μεγάλη μουρλαμάρα να διακρίνουν τα φωνήεντα σε ελληνολατινικά μακρά ή βραχέα, για λόγους που δεν είχαν τίποτα μα τίποτα να κάνουν με τις αρχαίες γλώσσες (όρα Παραδοσιακή αγγλική προφορά της λατινικής, με όλες τις απανωτές εξαιρέσεις. Στα αγγλικά π.χ. το y του hypothesis καταλήγει μακρό /ai/, μόνο και μόνο γιατί είναι αρχικό το ύψιλον—το <h> δεν μετράει. Το ίδιο γίνεται με το i στο idea. Αλλά όχι με το inertia, γιατί οι προθέσεις… είναι λέει εξαίρεση πάνω στην εξαίρεση.)

Η παραδοσιακή αγγλική προφορά της λατινικής είναι να χτυπιέσαι χάμω, και εξηγεί πολλά φαιδρά. Αλλά για το υπόλοιπο του άρθρου, θα εμμείνω σε κάτι άλλο. Τις λιγοστές περιπτώσεις που το ύψιλον αποδίδεται με <u>. Και μια ιδιάζουσα περίπτωση, όπου δεν πρόκειται για ύψιλον καθόλου.

Αυτό κυρίως συμβαίνει με μεταλατινικά δάνεια, κατευθείαν από τα αρχαία. Πρόκειται για μόδα του 19ου αιώνα και εξής· οι δυο πιο διαδεδομένες περιπτώσεις στα αγγλικά είναι η ύβρις και το κύδος, hubris και kudos. Επειδή τα δάνεια αυτά μπήκαν χωρίς λατινικό ένδυμα, βγήκε kudos το κύδος και όχι cydus.

Η δεύτερη έκδοση του αγγλικού λεξικού της Οξφόρδης του 1989 νομίζει πως η γλυκόζη, που στα αγγλικά και στα γαλλικά είναι glucose, είναι τρίτη περίπτωση όπου το υ αποδίδεται ως u:

Etymology: First formed as French glucose (Dumas 1838, in Compt. Rend. VII. 109); compare Greek γλυκύς sweet and -ose suffix.
Ετυμολογία: Αρχικά σχηματίστηκε στα γαλλικά ως glucose (Dumas 1838, στα Compt. Rend. VII. 109)· παράβαλε ελληνικό γλυκύς και -ose -όζη.

Και η αγγλική Βικιπαίδεια δεν λέει περισσότερα.

Αλλά η μόδα με το hubris και kudos είναι αγγλική: η κανονική γραφή στα γαλλικά είναι hybris, και το le kudos αντί le kydos φαίνεται να είναι γραφή πρόσφατη στα γαλλικά. Να έγραφαν γάλλοι το γλυκύς glucus αντί glycys εν έτει 1832, μου φάνηκε ύποπτο εν έτει 2017, όταν τέθηκε στην Κβόρα η ερώτηση με την υποσημείωση «γιατί για παράδειγμα γράφουμε glucose αλλά psyche;».

Όπως θα ξέρετε εις Ευρώπας περισσότερο απ’ ότι ξέρουμε οι εν Αγγλοσφαίρα, υπάρχουν αξιόλογες πηγές και σε γλώσσες εκτός της αγγλικής. Ακόμα και βικιπαίδειες. Και αφού η γλυκόζη ονομάστηκε στη Γαλλία, είπα να δώ τι λέει η γαλλική βικιπαίδεια για το θέμα.

Glucose — Wikipédia:

Το 1838, επιτροπή της Ακαδημίας των Επιστημών, με συμμετοχή των γάλλων χημικών και φυσικών Thénard, Gay-Lussac, Biot και Dumas, αποφάσισε να καλέσει το σάκχαρο που βρίσκεται στα σταφύλια, το άμυλο και το μέλι glucose, και έδωσε ως ετυμολογία το ελληνικό γλεῦκος «μούστο». Ο Émile Littré προέτεινε εναλλακτική ετυμολογία, το επίθετο γλυκύς «γλυκός», και γι’ αυτό η ρίζα σε παράγωγες λέξεις είναι glyc- (το ελληνικό υ μεταγράφεται ως y), όπως π.χ. στο glycémie «γλυκαιμία» και glycogène «γλυκογόνο».

Και η γαλλική βικιπαίδεια δίνει σε υποσημείωση την απόδοση από το αρχικό άρθρο:

Louis Jacques Thénard, Louis Joseph Gay-Lussac, Jean-Baptiste Biot et Jean-Baptiste Dumas, « Rapport sur un mémoire de M. Péligiot, intitulé: Recherches sur la nature et les propriétés chimiques des sucres », Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences,‎ 2 juillet 1838, p. 106-113 (lire en ligne [archive]):

« Il résulte des comparaisons faites par M. Péligot, que le sucre de raisin, celui d’amidon, celui de diabètes et celui de miel ont parfaitement la même composition et les mêmes propriétés, et constituent un seul corps que nous proposons d’appeler Glucose (γλευϰος, moût, vin doux). »

Από συγκρίσεις που έκανε ο κ. Πελιγκό, προκύπτει πως το σάκχαρο του σταφυλιού, του άμυλου, των διαβητικών και του μελιού έχει παντελώς την ίδια σύνθεση και τις ίδιες ιδιότητες, και αποτελούν μία και μοναδική οντότητα, που προτείνουμε να ονομάσουμε Glucose (γλεῦκος «μούστο, γλυκό κρασί»)

Η μεταγραφή στα γαλλικά του <ευ> ως <u> δεν είναι η κανονική: κανονική είναι η μεταγραφή <eu>, όπως στο leucocyte «λευκοκύτταρο». Αλλά υπάρχει σποραδικά· π.χ. rhumatisme «ρευματισμός».

Κανείς δεν το σφύριξε στο λεξικό της Οξφόρδης πως ο Ντυμά και Σία παρήγαγαν το glucose από το γλεύκος. Το σφύριξα εγώ πρόπερσι, όταν βρήκα εκεί το τσιτάτο που έδωσα παραπάνω απαράλλαχτο στην ηλεκτρονική τρίτη έκδοση. Το καλό με τις ηλεκτρονικές εκδόσεις είναι πως ανανεώνονται: μόλις το ξαναέψαξα, και βρίσκω με ουκ ολίγη ικανοποίηση πως το έχουν διορθώσει:

Etymology: < French glucose a white crystalline sugar of the hexose class (J. Dumas 1838, in Comptes rendus hebd. de l’Acad. des Sci. 7 109), a syrup containing this (1850 in the passage translated in quot. 1852 at sense 2) < ancient Greek γλεῦκος must, sweet wine, sweetness ( < an ablaut variant of the base of γλυκύς sweet: see glyco- comb. form), with u representing ευ and -ose representing -ος : see further discussion at -ose suffix.
Ετυμολογία: < Γαλλικό glucose λευκό κρυσταλικό σάκχαρο της τάξεως των εξοζών (J. Dumas 1838, στο Comptes rendus hebd. de l’Acad. des Sci. 7 109), ή σιρόπι που το περιέχει (1850 στο χωρίο που μεταφράζεται στην παραπομπή από το 1852 στην έννοια 2) < αρχαιοελληνικό γλεῦκος μούστο, γλυκό κρασί, γλύκα (< παραλλαγή με αποφωνία της βάσης γλυκύς: όρα συνδετικό glyco-), με το u να αντιπροσωπεύει το ευ και το -ose το -ος: όρα περαιτέρω συζήτηση στο επίθημα -ose.

Θα μπορούσαν βέβαια να με είχαν ενημερώσει, αλλά χαλάλι τους.

Κανείς δεν το σφύριξε ούτε και σε μας εν Ελλάδι, να το πούμε και μεις γλευκόζη καταπώς το είχαν κατα νου Ντυμά και Σία. Αλλά δεν πειράζει, και να το λέγαμε γλευκόζη, μόνο σύγχυση θα προξενούσαμε. Του στυλ ορθοπαιδικός/ορθοπεδικός…

https://sarantakos.wordpress.com/

Πάστα με μπισκότα πτι μπερ!!

Φτιάχνουμε μια πάστα σε πυρέξ που θα σας ενθουσιάσει!!! Πολύ εύκολη και μόνο με 6 υλικά!!! Δοκιμάστε την και περιμένω τα σχόλια σας!!
Subscribe @ Sotiria Amor https://www.youtube.com/c/Sotiriaamor